… ”Ω λίμνη που σε γέννησε μάγισσα ξεπλανεύτρα… ω Καστοριά πανέμορφη και τρισευτυχισμένη, βγήκες νεράιδα απ’ τον αφρό μες στα λευκά ντυμένη”…
Κάπως έτσι, ποιητικά, εμπνέεται κανείς αντικρίζοντας τη Νύμφη της Δυτικής Μακεδονίας, τον νομό αυτόν με την ομώνυμη πρωτεύουσα των 7.000 ετών! Τόσο η ένδοξη βυζαντινή και μεταβυζαντινή ιστορία της όσο και τα αρχαιολογικά ευρήματα ανθρώπινης εγκατάστασης κατά την προϊστορική περίοδο, όπως αυτό του Λιμναίου οικισμού στο Δισπηλιό, καταδεικνύουν το χρονικό βάθος στο οποίο οι ρίζες του τόπου απλώνονται.
Είναι νησί… Είναι χερσόνησος… Ή μάλλον η ”χερσόνησος πόλις”, που με το χαμόγελο ζωγραφισμένο στο πρόσωπο της λίμνης Ορεστιάδος καλημερίζει, κάθε που ο ήλιος ανατέλλει, ντόπιους και περαστικούς. Ένα μνημείο φυσικού κάλλους, το φιλόξενο σπίτι των 150 ειδών πτηνών, που ακόμη κι αυτά, εξοικειωμένα πλέον με τους ανθρώπους, νιώθεις να σε προσκαλούν ν’ απολαύσεις τη μαγεία του υγρού αυτού οίκου!
Με τους βαρκάρηδες και τους ψαράδες ν’ αναπολούν τον χαμένο ρομαντισμό άλλων εποχών, με τα κινητά μνημεία -τις ντόπιες πλάβες της λίμνης- και με τους κωπηλάτες, τους ιστιοπλόους και τους σέρφερς να εμπνέονται ακόμη και οι ίδιοι από το υδάτινο αυτό στολίδι, δεν έχεις παρά ν’ αφεθείς στην μαγεία και την ομορφιά που σε κυκλώνει.
Στις περιοχές όπου τα βραχόβουνα συναντούν τις όχθες της λίμνης, σύμφωνα με τη παράδοση υπήρχε ένα χρυσωρυχείο που το φυλούσε ένας άγρυπνος δράκος. Σήμερα, το λεγόμενο «Σπήλαιο του Δράκου» περιμένει να σας ξεναγήσει στην απαράμιλλη φυσική του ομορφιά με τις επτά υπόγειες λίμνες του, και να σας κεντρίσει το ενδιαφέρον με την μεγάλη γεωλογική και σπηλαιολογική του σημασία.
Σε ποιο άλλο μέρος, λοιπόν, θα μπορούσε ν’ αναπτυχθεί μια ολόκληρη οικονομική δραστηριότητα -κομμάτι της εθνικής μας οικονομίας με μακρόχρονη παράδοση, από το Βυζάντιο έως και σήμερα- όπως αυτή της γουνοποιίας; Το κέντρο Ελληνικής Γούνας Α.Ε, η Σχολή Γουνοποιίας και το Εκθετήριο-Δημοπρατήριο Καστοριάς (Ε.ΔΗ.ΚΑ), μαζί με τις πάμπολλες ιδιωτικές επιχειρήσεις, αποτελούν την ολοκληρωμένη στέγη του Διεθνούς Κέντρου επεξεργασίας γούνας!
Τα μεγαλόπρεπα και καλαίσθητα αρχοντικά αντανακλούν με τον πιο εύγλωττο τρόπο την αλλοτινή πλούσια και κατάμεστη ενδιαφερόντων καθημερινή ζωή των Καστοριανών. Ένα από αυτά είναι το αρχοντικό των αδελφών Εμμανουήλ στην παραδοσιακή συνοικία Ντολτσό, όπου στεγάζεται το Ενδυματολογικό Μουσείο Καστοριάς. Λίγο παραπέρα, το αρχοντικό Νεράντζη Αϊβατζή, που φιλοξενεί το λαογραφικό μουσείο. Κι ακόμα λίγο παρέκει, ο κύκλος του Ψωμιού, του Μαλλιού, ο Τρύγος… τα ήθη και έθιμα από το τώρα έως την εποχή των Αρχανθρώπων, όλα στο Μουσείο Κέρινων Ομοιωμάτων στο Μαυροχώρι.
Η παράδοση «ηχεί» και στις διάφορες εκδηλώσεις του χρόνου, όπως το πατροπαράδοτο ελληνικό έθιμο, το πρωτότυπο Καστοριανό Καρναβάλι, που εντάσσεται στις γιορτές του δωδεκαημέρου -καρναβάλι που αφορά στη Διονυσιακή Λατρεία και υλοποιείται κατά τις πρώτες ημέρες του Ιανουαρίου.
Στην κορυφή του λόφου, σε μια πανοραμική τοποθεσία, δεσπόζει το Βυζαντινό Μουσείο, που καταμαρτυρεί την θρησκευτική παράδοση και πληροφορεί τους ενδιαφερόμενους για την ύπαρξη πολυάριθμων βυζαντινών ναών και αντικειμένων σε όλον τον νομό.
Εκτός από την Καστοριά των πολλών, ιστορικά, εποχών, υπάρχει και η Καστοριά των… Τεσσάρων Εποχών! Τα βουνά Γράμμος και Βίτσι, με τη σπάνια χλωρίδα και πανίδα, και ο ποταμός Αλιάκμονας, είναι τα στοιχεία εκείνα που καθιστούν τον νομό ως ένα σύνθετο και ολοκληρωμένο οικοσύστημα εξαιρετικής ομορφιάς. Το μόνο που απομένει είναι ν’ αφεθείτε στην εξερεύνηση των φιλόξενων αυτών χώρων και την παρέα των ανθρώπων της περιοχής, οι οποίοι -μεταξύ άλλων- θα σας δείξουν και το πώς να εκτιμήσετε τις πλούσιες πατροπαράδοτες γεύσεις, αλλά και θα σας διασκεδάσουν.
