Ρεπορτάζ και νέες αποκαλύψεις…
Το ζήτημα της υπόθεσης της Ιεράς Μονής του Σωτήρος Χριστού και της Αγίας Αικατερίνης στο Θεοβάδιστο όρος Σινά, είναι πολυδιάστατο! Πολυεπίπεδο.
Δεν αφορά μόνον την Ελλάδα. Δεν είναι διακρατική υπόθεση μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου. Αφορά την ανθρωπότητα ολόκληρη. Αφορά τις παναθρώπινες Αξίες.
Ξεπερνά ακόμα και τα όρια του σεβασμού των θρησκευτικών ελευθεριών.
Δύσκολο ζήτημα στην βαθύτερη κατανόηση του. Ξεπερνά ακόμα και τα όρια του Ελληνορθόδοξου θρησκευτικού συναισθήματος. Είναι πολύ ανώτερο από όσο μπορεί να διανοηθεί η ανθρώπινη διάνοια και σκέψη. Βαδίζει προς τον Θεό και αντικρύζει τον Θεό… Σηματοδοτεί ότι απέμεινε ακόμα όρθιο και προστατεύεται ακόμα από την ανθρώπινη θηριωδία και την υπέρ τροφεία της παγκοσμιοποίησης και εμπορευματοποίησης των πάντων, θυσία το βωμό του χρήματος και των ισμών και εσμών…
Πρόκειται για διεθνές ζήτημα, όχι μόνο διότι αποτελεί παγκόσμια κληρονομιά της UNESCO η οποία θα έπρεπε να είχε κηρύξει γενικό συναγερμό με αυτή την απόφαση που προσβάλει και διαβάλει την αρχαιότερη θρησκευτική χριστιανική κοινότητα εν Ζωή, ζώσα και δρώσα εν προσευχή συνεχώς και αδιαλείπτως , επί αιώνες τώρα ούτε φυσικά μόνον για το ιδιοκτησιακό καθεστώς της Ιεράς Μονής που προέκυψε ως μη όφειλε…
Δυστυχώς και με αποκλειστική ευθύνη του ζώντος ακόμα, -και μακάρι ο Θεός να του δίνει χρόνια και ζωή-, του γηραιού πολιού πρώην και εν τέλη παυθέντος από την Σιναϊτική Αδελφότητα, Αρχιεπισκόπου Σινά κ. Δαμιανού και της ομάδος και του στενού περιβάλλοντος που τον περιβάλει, συνυπεύθυνοι άπαντες και οφείλουν λογοδοσία για τις καταστάσεις που καθοδηγούν και δυστυχώς ωθούν τον 91χρονο γέροντα να παραστρατεί συνεχώς όχι μόνον των Ιερών κανόνων αλλά και των μέχρι σήμερα θεμελιωδών κανονισμών που και ο ίδιος επικαιροποίησε το 1971 οπότε και ανέλαβε τα ηνία και το πηδάλιο της Ιεράς Μονής με την ανοχή αρκετών γερόντων της περιόδου αυτής…
Με την ανοχή το επαναλαμβάνω και την υπόσχεση να τηρεί απαρεγκλίτως όχι μόνο τους θεμελιώδους κανονισμούς αλλά και τις υποσχέσεις που περιέχονται στο παράρτημα του καταστατικού χάρτου και του επικαιροποιημένου κανονισμού που ο ίδιος τότε ισχυρός και κραταιός Δαμιανός ανέλαβε το 1971 ύστερα από ένα θορυβώδες σκοτεινό παρασκήνιο…
Διότι και αυτή είναι η αλήθεια και ουδείς μπορεί να αρνηθεί ο κ. Δαμιανός επεβλήθη στην αδελφότητα από τον αδελφό του Λουκά Σαμαρτζή, τότε υποδιοικητή της ΕΥΠ! Δεν είναι της παρούσης να αναλυθούν ούτε να αποκαλυφθούν περισσότερα καθώς αγγίζουν και εθνικά κρατικά ζητήματα…
Επομένως η υπόθεση του ζητήματος της επιρατούσης κατάστασης που έχει δημιουργηθεί ειδικά μετά την απόφαση της Αιγυπτιακής Ισμαηλίας και ως συνέχεια και συνέπεια αυτής της δικαστικής τελεσίδικης πράξης του κράτους της Αιγύπτου ήρθε εκ μέρους της Ελλάδος το νέο νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου, το οποίο ψηφίστηκε με μεγάλη πλειοψηφία από την Ελληνική Βουλή η οποία παραπλανήθηκε στο σύνολο της!
Όπως θα αποδειχθεί και από την νομική διαδικασία και προσφυγή στο ΣΤΕ εκ μέρους της πλειοψηφίας και μόνης Αρχής που αναγνωρίζεται από το Πανορθόδοξο γίγνεσθαι αιώνες τώρα… Όλα τα υπόλοιπα θέματα που έχουν ανακύψει εκ του πονηρού και με δόλο και ιδιοτέλεια είναι ζητήματα και κατασκευάσματα των ανθρώπων…
Η Υπόθεση αυτή όμως Πάει πολύ πιο πέρα από την γεωπολιτική του διάσταση.
Θα μας απασχολήσει για αρκετό καιρό.. απαιτείται να επικρατήσει Σύνεση. Ομόνοια. Αυτοσυγκράτηση. Ομόνοια. Αδελφικότητα. Νηφαλιότητα. Ηρεμία. Ψυχραιμία. Σεβασμός στα ήθη και τα αρχαία έθη του αρχαιότερου εν ζωή Χριστιανικού Τόπου Προσευχής. Το πόσο ζωντανό είναι το ζήτημα αυτό στο οποίο επανέρχομαι μας το δείχνει με πολύ γλαφυρό ένα άρθρο που προ λίγων μόλις 24ωρων δημοσιεύθηκε από την Αιγύπτια Mariam Wahba στο TheFreePress. Μια αγωνίστρια δυναμική -ακτιβίστρια Αιγύπτια συνάδελφος μαχόμενη δημοσιογράφος η οποία κυριολεκτικά συγκλονίζει με όσα γράφει και αποκαλύπτει στο άρθρο της που δημοσιεύθηκε στις 18.08.2025.
Παραθέτω ολόκληρο το κείμενο ως έχει! Ας το διαβάσουν το Υπ. Εξ και στο Υπ. Παιδείας. Ας το διαβάσουν οι συνεργάτες του ΠΘ Κυριάκου Μητσοτάκη. Απευθύνεται στο Αμερικανικό State Department και λέει πολλά! Υπαινίσσεται δε ακόμα περισσότερα…
Ας το διαβάσουν όσοι πρέπει και κυρίως εκείνοι που αφενός δοκιμάζονται από την διχόνοια που έχει εμφιλοχωρήσει στα σπλάχνα της Σιναϊτικής Αδελφότητας με το σκήπτρο (της διχόνοιας και της μεγάλης θρησκευτικής και πολιτικής ακαταστασίας – αυτή την φορά να κρατά ο ίδιος ο προ απελθών πρώην Αρχιεπίσκοπος Σινά, Φαράντ και Ρειθώ γέρων Δαμιανός…Δυστυχώς…
Δυστυχώς οι τελευταίες ενέργειες του περιβάλλοντος του γέροντος Δαμιανού έχουν ανοίξει τον ασκό του Αιόλου… Το άρθρο αυτό της συναδέλφου δίνει τις διαστάσεις που εδώ στην Ελλάδα παραβλέπουν ηθελημένα όλοι οι κρατούντες και αιτούντες τα της εξουσίας… Η συνέχεια δυστυχώς έχει πολλά επεισόδια…
Αν δεν υπάρξει πραγματική ειρήνη και συναδέλφωση μεταξύ της παλαιάς κατάστασης και της νέας ηγεσίας που αναλαμβάνει εντός των ημερών, και πάντως μετά το πέρας του 15Αύγουστου (με το παραδοσιακό ημερολόγιο) στις 28 Αυγούστου κατά το νεότερο κοσμικό ημερολόγιο, τα πράγματα θα δυσκολέψουν πάρα πολύ…
Ο Σεπτέμβριος που έρχεται φέρνει μεγάλο καύσωνα… κι όποιος αντέξει σε τόσο υψηλές θερμοκρασίες… Και τώρα, σας αφήνω να διαβάσετε με την δέουσα προσοχή το άρθρο της Mariam Wahba.
Ο πόλεμος της Αιγύπτου ενάντια στο παλαιότερο χριστιανικό μοναστήρι του κόσμου
By Mariam Wahba*
Το μοναστήρι της Αγίας Αικατερίνης, 275 μίλια από το Κάιρο στα βάθη της ερήμου του Σινά, είναι το παλαιότερο συνεχώς κατοικούμενο χριστιανικό μοναστήρι στον κόσμο. Είναι επίσης ένα από τα παλαιότερα ιδρύματα του Χριστιανισμού, χτισμένο στους πρόποδες του βουνού όπου ο Μωυσής πιστεύεται ότι είδε τη φλεγόμενη βάτο και στη συνέχεια έλαβε τις δέκα εντολές. Διοικείται από Ελληνορθόδοξους μοναχούς -περίπου 25 από αυτούς ζουν εκεί σήμερα- και λειτουργεί ως ιερό λατρείας, καταφυγίου και επιστήμης για περισσότερα από 1.500 χρόνια.
Μεγάλωσα στην κοπτική χριστιανική κοινότητα της Αιγύπτου- μια φορά το χρόνο η εκκλησία μου μας έβαζε σε ένα λεωφορείο για το ετήσιο προσκύνημα στο μοναστήρι. Όμως η θέση αυτού του ιερού τόπου βρίσκεται τώρα σε σοβαρό κίνδυνο.
Τον Μάιο, ένα αιγυπτιακό δικαστήριο αποφάνθηκε ότι οι μοναχοί του μοναστηριού είναι απλοί “καταληψίες”, επιτρέποντας στο κράτος να αναλάβει ουσιαστικά τον έλεγχο του τι επιτρέπεται και τι όχι στην Αγία Αικατερίνη και αφαιρώντας από τους μοναχούς κάθε νομική εξουσία. Με αρκετή πίεση, μπορεί να αναγκαστούν να εγκαταλείψουν το μοναστήρι εντελώς.
Όταν ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών συναντήθηκε με τον Αιγύπτιο ομόλογό του νωρίτερα αυτό το μήνα, αντιμετώπισαν μια σιωπηλή αντιπαράθεση για αυτό ακριβώς το ενδεχόμενο. Η έκβαση αυτής της διαμάχης θα σηματοδοτήσει αν η Αίγυπτος εξακολουθεί να αφήνει χώρο για τη θρησκεία που βρίσκεται εκτός κρατικού ελέγχου.
Κατά την τελευταία δεκαετία, το Κάιρο έχει σταθερά μειώσει την αυτονομία της Αγίας Αικατερίνης – ένας μικρόκοσμος της ευρύτερης εκστρατείας της Αιγύπτου κατά των περίπου 10 έως 15 εκατομμυρίων χριστιανών της χώρας στο κατά πλειοψηφία σουνιτικό μουσουλμανικό έθνος.
Η σημασία της Αγίας Αικατερίνης δεν έγκειται μόνο στην ιστορία της, αλλά και στην απαράμιλλη συλλογή χειρογράφων της, η οποία ανταγωνίζεται τη συλλογή του Βατικανού με συνεχή καταγραφή αιώνων.
Εδώ και δεκαετίες, οι ερευνητές έχουν τη δυνατότητα να μελετούν τα χειρόγραφά της με την έγκριση των μοναχών. Η κυβέρνηση, ωστόσο, κατέλαβε τον έλεγχο της ακαδημαϊκής πρόσβασης στον χώρο το 2023, ανακαλώντας τη μακροχρόνια εξουσία του μοναστηριού να επιβλέπει την έρευνα.
Από την ανάληψη της διακυβέρνησης, το νέο κρατικό σύστημα δεν έχει ακόμη εγκρίνει ούτε ένα ερευνητικό αίτημα.
Το Κάιρο ακύρωσε επίσης ένα σημαντικό, συνεχιζόμενο έργο ψηφιοποίησης των χειρογράφων, το οποίο περιελάμβανε τη συνεργασία μεταξύ του μοναστηριού, του UCLA και μιας αμερικανικής ΜΚΟ με την ονομασία Early Manuscripts Electronic Library (Ηλεκτρονική Βιβλιοθήκη Πρώιμων Χειρογράφων). Στις αρχές του 2024, οι αιγυπτιακές αρχές αρνήθηκαν σε μια ομάδα επισκεπτών μελετητών την είσοδο στη βιβλιοθήκη του μοναστηριού, συμπεριλαμβανομένου ενός Αμερικανού που είχε συνεργαστεί στενά με τους μοναχούς για χρόνια. Δεν δόθηκε ποτέ καμία εξήγηση για τα μέτρα αυτά.
Μαζί, οι κινήσεις αυτές υπονόμευσαν την αυτονομία του μοναστηριού και ουσιαστικά παραγκώνισαν τη μοναστική κοινότητα που έχει διατηρήσει τον χώρο για αιώνες. Αν και η λατρεία επιτρέπεται ακόμη, η επιστήμη έχει σταματήσει και η κυβέρνηση έχει αποψιλώσει τη θρησκευτική διαχείριση του μοναστηριού.
Η νομική λογική για τα βήματα αυτά απορρέει από τους νόμους περί αρχαιοτήτων που ψηφίστηκαν τη δεκαετία του 1970 και έδωσαν στο αιγυπτιακό κράτος την κυριότητα των αρχαιολογικών χώρων. Αλλά η Αγία Αικατερίνη αποτελούσε για πολύ καιρό την εξαίρεση. Ένα προεδρικό διάταγμα του 1974 παραχώρησε την αιγυπτιακή υπηκοότητα στον ελληνορθόδοξο αρχιεπίσκοπο του μοναστηριού, δίνοντάς του τη νομική δυνατότητα να εκπροσωπεί το μοναστήρι και την κοινότητά του στις συναλλαγές με το κράτος. Το διάταγμα απένειμε επίσης στο μοναστήρι έναν βαθμό αναγνώρισης και προστασίας που διήρκεσε για δεκαετίες.
Αυτό το καθεστώς είναι τώρα υπό κατάρρευση.
Η αιγυπτιακή κυβέρνηση επιμένει ότι η απόφαση δεν επηρεάζει τη θρησκευτική λειτουργία του χώρου. Ο υπουργός Εξωτερικών Badr Abelatty έγραψε το ίδιο σε ένα άρθρο του Ιουνίου στην ελληνική εφημερίδα “Εκαθημερινή”, υποστηρίζοντας ότι η απόφαση “δεν παραβιάζει με κανέναν τρόπο ή μορφή τη θρησκευτική ελευθερία ούτε θέτει σε κίνδυνο την ιερότητα της Μονής”.
Αλλά αυτό δεν είναι και τόσο σημαντικό. Το κράτος δεν χρειάζεται να εκδιώξει τους μοναχούς ή να απαγορεύσει πλήρως την προσευχή για να υπονομεύσει τη θρησκευτική ελευθερία των χριστιανών. Με την εθνικοποίηση του χώρου και την αποκοπή του από την παγκόσμια έρευνα και τις θρησκευτικές κοινότητες που τον συντηρούν εδώ και καιρό, η κυβέρνηση ουσιαστικά αποκόπτει το μοναστήρι από την ταυτότητα και τη λειτουργία του.
Το διακύβευμα εδώ ξεπερνά κατά πολύ έναν συγκεκριμένο ιερό χώρο.
Η Αγία Αικατερίνη είναι ένα καμπανάκι μιας ευρύτερης τάσης στην Αίγυπτο – μιας τάσης κατά την οποία το κράτος σταδιακά υποτάσσει τα μη σουνιτικά θρησκευτικά ιδρύματα. Αν η κυβέρνηση μπορεί να απορροφήσει ένα μοναστήρι με τόση ιστορία, διεθνή ακτινοβολία και θρησκευτική σημασία, τότε κανένα ανεξάρτητο θρησκευτικό ίδρυμα δεν είναι ασφαλές.
Τεχνικά, ο χριστιανισμός είναι προστατευόμενη θρησκεία σύμφωνα με την αιγυπτιακή νομοθεσία. Ωστόσο, το Κάιρο απέτυχε να προστατεύσει τους χριστιανούς από τις επιθέσεις και, ιδίως μετά την Αραβική Άνοιξη του 2011, έχει εδραιώσει μια κουλτούρα ατιμωρησίας. Οι δράστες επιθέσεων εναντίον εκκλησιών ή σπιτιών που ανήκουν σε Κόπτες συχνά δεν λογοδοτούν. Οι κρατικοί αξιωματούχοι κλείνουν τακτικά τα μάτια στην επιδημία απαγωγών κοπτικών γυναικών και κοριτσιών.
Η έκθεση 2025 της Επιτροπής των ΗΠΑ για τη Διεθνή Θρησκευτική Ελευθερία για την Αίγυπτο καθιστά σαφές το μοτίβο. Το Κάιρο έχει αρνηθεί να καταργήσει ή να τροποποιήσει τους νόμους περί βλασφημίας, τους οποίους συχνά χρησιμοποιεί για να στοχοποιήσει τους Κόπτες χριστιανούς και άλλες μειονότητες.
Για παράδειγμα, τον Δεκέμβριο του 2021, η κυβέρνηση φυλάκισε τον Abdulbaqi Saeed Abdo για τη συμμετοχή του σε μια ομάδα στο Facebook για μουσουλμάνους που επιδιώκουν να ασπαστούν τον χριστιανισμό. Οι δεσμοφύλακές του τον έβαλαν στην απομόνωση, του αρνήθηκαν την ιατρική περίθαλψη και τις οικογενειακές επισκέψεις και του απαγόρευσαν να κάνει ντους αφού ένας άλλος κρατούμενος τον κατηγόρησε ότι αντέγραφε στίχους της Βίβλου στο κελί του. Ο Abdo απελευθερώθηκε μόνο μετά από μια διεθνή εκστρατεία σχεδόν τέσσερα χρόνια αργότερα.
Ο νόμος για την κατασκευή εκκλησιών, ο οποίος ψηφίστηκε το 2016, εδραιώνει περαιτέρω τις διακρίσεις. Οι χριστιανικές εκκλησίες που χρειάζονται ανακαίνιση υποχρεούνται να αναζητούν στρώματα εγκρίσεων-πολύ λίγες από τις οποίες είναι επικείμενες. Τον Δεκέμβριο του 2024, περίπου 2.300 αιτήσεις εκκρεμούσαν ακόμη. Αντίθετα, η κυβέρνηση δαπάνησε πέρυσι 18,6 δισεκατομμύρια αιγυπτιακές λίρες (366.000 δολάρια) για την κατασκευή και ανακαίνιση χιλιάδων τζαμιών.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν ένα συμφέρον σε αυτό το ζήτημα. Εδώ και δεκαετίες, Αμερικανοί μελετητές και ιδρύματα συνεργάζονται με το μοναστήρι για τη διατήρηση και ψηφιοποίηση των αρχαίων χειρογράφων του, μερικά από τα παλαιότερα που υπάρχουν εκτός Βατικανού. Αυτές οι συνεργασίες βρίσκονται τώρα σε εκκρεμότητα. Σύμφωνα με τον αιγυπτιακό νόμο, εάν το μοναστήρι δεν είναι πλέον αναγνωρισμένο νομικό πρόσωπο, δεν μπορεί να συνάψει συμβάσεις ή να συνεργαστεί με ξένα ιδρύματα. Αιώνες πνευματικής και θρησκευτικής κληρονομιάς κινδυνεύουν να χαθούν.
Τι θα μπορούσε να αναγκάσει την Αίγυπτο να αλλάξει την πολιτική της απέναντι στην Αγία Αικατερίνη; Στρατιωτική βοήθεια, για ένα πράγμα. Η Αίγυπτος λαμβάνει 1,4 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως, ένα μέρος των οποίων εξαρτάται νομικά από την πρόοδο στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Σύμφωνα με τους όρους της συμφωνίας τους, η κυβέρνηση των ΗΠΑ είναι υποχρεωμένη να αξιολογεί κατά πόσον η Αίγυπτος λαμβάνει μέτρα για την προάσπιση της θρησκευτικής ελευθερίας και την προστασία των μειονοτικών κοινοτήτων. Οι υποχρεώσεις αυτές δεν είναι συμβολικές, αλλά κωδικοποιημένος νόμος που έχει ως στόχο να αντικατοπτρίζει τις αξίες των ΗΠΑ στην εξωτερική βοήθεια. Η αθόρυβη εθνικοποίηση ενός από τους πιο ιερούς τόπους του χριστιανισμού χωρίς συνέπειες θέτει υπό αμφισβήτηση το πόσο σοβαρά λαμβάνουν τόσο το Κάιρο όσο και η Ουάσινγκτον αυτούς τους όρους.
Στη Δύση, πάρα πολλοί χριστιανοί λεγόμενοι ειδήμονες και σχολιαστές σπεύδουν να εκφράσουν την ανησυχία τους για τη συρρίκνωση της χριστιανικής κοινότητας της Μέσης Ανατολής. Ιδιαίτερα μετά τον πόλεμο στη Γάζα, αυτοί οι ειδήμονες έχουν βρει ατελείωτο χρόνο για να ηθικολογούν για τις διακρίσεις εις βάρος των χριστιανικών κοινοτήτων στη Γάζα και τη Δυτική Όχθη. Ωστόσο, οι περισσότεροι από αυτούς παραμένουν εντελώς σιωπηλοί σε αυτές τις θρασύτατες επιθέσεις κατά του χριστιανισμού που λαμβάνουν χώρα στην Αίγυπτο και σε ολόκληρη την αραβική Μέση Ανατολή.
Η θρησκευτική ελευθερία δεν εξαφανίζεται από τη μια μέρα στην άλλη. Διαβρώνεται σταδιακά μέχρι οι ιεροί χώροι να γίνουν υποσημειώσεις της κρατικής εξουσίας. Αυτός είναι ο κίνδυνος στην Αγία Αικατερίνη. Εάν οι Ηνωμένες Πολιτείες επιθυμούν σοβαρά να προστατεύσουν τον θρησκευτικό πλουραλισμό και να διατηρήσουν τη χριστιανική πολιτιστική κληρονομιά, τότε τώρα είναι η στιγμή να δράσουν. Όχι για να θρηνήσουμε ό,τι χάθηκε, αλλά για να υπερασπιστούμε ό,τι απέμεινε.
*Η Mariam Wahba είναι αναλύτρια έρευνας στο Ίδρυμα για την Υπεράσπιση των Δημοκρατιών. Ακολουθήστε την στο X και στο Instagram @themariamwahba.
https://www.thefp.com/p/egypts-war-against-the-worlds-oldest
