Πολλοί παράγοντες επηρεάζουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού, μεταξύ αυτών η κληρονομικότητα, αλλά και οι επιλογές που κάνουμε στις καθημερινές μας συνήθειες.
Για τους γενετικούς παράγοντες, όπως η κληρονομικότητα ορισμένων γονιδίων (πχBRCA1 και BRCA2) δενμπορούμε να κάνουμε κάτι για να τους ανατρέψουμε.Μπορούμεόμως να κάνουμε υγιεινές επιλογές στην καθημερινότητά μαςκαι να μειώσουμετον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού.
Μια διατροφή που περιλαμβάνει πολλά λαχανικά, φρούτα, δημητριακά ολικής αλέσεως και όσπρια συμβάλλει στη μείωση του κινδύνου για εμφάνιση καρκίνου.
Η κατανάλωση πολλών επεξεργασμένων τροφίμων, το κάπνισμα, το πολύ αλκοόλ και τα περιττά κιλά μπορεί να παίξουν σημαντικό ρόλο στις πιθανότητες που έχουμε να εμφανίσουμε καρκίνο του μαστού.
Τροφές που μπορεί να μειώσουν τον κίνδυνο καρκίνου του μαστού
Μελέτες έχουν δείξει πως συγκεκριμένες τροφές μπορεί να μειώσουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού.
1. Πράσινα φυλλώδη λαχανικά
• λάχανο
• ρόκα
• σπανάκι
• φύλλα μουστάρδας
• σέσκουλο
Τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά περιέχουν καροτενοειδή αντιοξειδωτικά, όπως η βήτα καροτίνη, η λουτεΐνη και η ζεαξανθίνη. Τα υψηλότερα επίπεδα αυτών των αντιοξειδωτικών στο αίμα σχετίζονται με μειωμένο κίνδυνο καρκίνου του μαστού.
Ανάλυση στοιχείων που προέκυψαν από 8 μελέτες (σε 7.011 γυναίκες) κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι γυναίκες με υψηλότερα επίπεδα καροτενοειδών είχαν σημαντικά μειωμένο κίνδυνο καρκίνου του μαστού.
Μεγάλη μελέτη που παρακολούθησε περίπου 33.000 γυναίκες για 20 χρόνια,συνδέει τα υψηλότερα επίπεδα καροτενοειδών στο αίμα με 18%-28% μειωμένο κίνδυνο καρκίνου του μαστού καθώς και μειωμένο κίνδυνο υποτροπής και θανάτου σε όσες γυναίκες είχαν ήδη καρκίνο του μαστού.
Ορισμένες μελέτες κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η πρόσληψη φυλλικού οξέος (μία βιταμίνης Β που υπάρχει σε πράσινα φυλλώδη λαχανικά) μπορεί να βοηθήσει στην προστασία από τον καρκίνο του μαστού.
2. Σταυρανθή λαχανικά
Τα σταυρανθή λαχανικά, όπως τολάχανο, το κουνουπίδι, το μπρόκολο, τα λαχανάκια Βρυξελλών, τα σέσκουλα, τα άγρια χόρτα (βρούβες και σινάπι) και τα γογγύλια έχει φανεί πως μπορεί να βοηθήσουν στη μείωση του κινδύνου καρκίνου του μαστού.
Τα σταυρανθή λαχανικά περιέχουν γλυκοζινολικές ενώσεις, τις οποίες ο οργανισμός μας μπορεί να μετατρέψει σε μόρια που ονομάζονται ισοθειοκυανικά και έχουν αντικαρκινική δράση.
3. Σκόρδο, κρεμμύδι, πράσα
Το σκόρδο, τα κρεμμύδια και τα πράσα (λαχανικά της οικογένειας allium) περιέχουν μια σειρά από θρεπτικά συστατικά, συμπεριλαμβανομένων οργανοθειικών ενώσεων, φλαβονοειδών αντιοξειδωτικών και βιταμίνης C, που έχουν αντικαρκινικές ιδιότητες.
Μελέτη στην οποία συμμετείχαν 660 γυναίκες στο Πουέρτο Ρίκο συνέδεσε την υψηλή κατανάλωση σκόρδου και κρεμμυδιού με μειωμένο κίνδυνο καρκίνου του μαστού. Αντίστοιχη μελέτη που έγινε στο Ιράν έδειξε ότι η υψηλή πρόσληψη σκόρδου και πράσου μπορεί να προστατεύσει από τον καρκίνο του μαστού.
Η υψηλή πρόσληψη ωμού κρεμμυδιού μπορεί επίσης να έχει μικρή προστατευτική δράση. Αντιθέτως όμως, στη μελέτη φάνηκε πως η υψηλή κατανάλωση μαγειρεμένου κρεμμυδιού συσχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο καρκίνου του μαστού.
4. Εσπεριδοειδή
Τα εσπεριδοειδή (πορτοκάλια, γκρέιπφρουτ, λεμόνια, μανταρίνια) και στη σάρκα καιστη φλούδα τους έχουν ενώσεις μεαντιοξειδωτική, αντικαρκινική και αντιφλεγμονώδηδράση:
• φυλλικό οξύ
• βιταμίνη C
• καροτενοειδή, όπως η βήτα κρυπτοξανθίνη και η βήτα καροτίνη
• φλαβονοειδή αντιοξειδωτικά, όπως η κερσετίνη, η εσπερετίνη και η ναρινγενίνη
Ανασκόπηση 6 μελετών έδειξε ότι η υψηλή πρόσληψη εσπεριδοειδών συνδέεται με 10% μειωμένο κίνδυνο καρκίνου του μαστού.
5. Μούρα
Τα αντιοξειδωτικά που υπάρχουν στα μούρα (όπως φλαβονοειδή και ανθοκυανίνες) έχει αποδειχθεί ότι προστατεύουν από την ανάπτυξη και εξάπλωση καρκινικών κυττάρων.
Μελέτη συνέδεσε την υψηλότερη πρόσληψη μούρων (και ειδικότερα μύρτιλων) με χαμηλότερο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού αρνητικού σε υποδοχείς οιστρογόνων.
6. Ροδάκινα, μήλα, αχλάδια και σταφύλια
Τα φρούτα και ειδικά τα ροδάκινα, τα μήλα, τα αχλάδια και τα σταφύλια έχει φανεί ότι προστατεύουν από τον καρκίνο του μαστού.
Μεγάλη μελέτη έδειξε ότι οι γυναίκες που κατανάλωναν τουλάχιστον 2 μερίδες ροδάκινα κάθε εβδομάδα είχαν έως και 41% μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού αρνητικού σε υποδοχείς οιστρογόνων.
Η ανάλυση δεδομένων από εκατοντάδες χιλιάδες γυναίκες έχουν επίσης συνδέσει την κατανάλωση μήλων και αχλαδιών με χαμηλότερο κίνδυνο καρκίνου του μαστού.
Μελέτες σε ζώα έδειξαν ότι ορισμένες ενώσεις που υπάρχουν στα σταφύλια (συμπεριλαμβανομένων των φλαβονοειδών και των ανθοκυανινών) μπορούν να προστατεύσουν από τον καρκίνο του μαστού, αλλά χρειάζεται περαιτέρωέρευνα σε ανθρώπους.
7. Λιπαρά ψάρια
Τα λιπαρά ψάρια, όπως ο σολομός, οι σαρδέλες και το σκουμπρί, έχουν σημαντικά οφέλη για την υγεία μας. Τα ωμέγα-3 λιπαρά, το σελήνιο και τα αντιοξειδωτικά τους (όπως η ασταξανθίνη) μπορεί να προστατεύσουν από τον καρκίνο, ενώ ορισμένες μελέτες έχουν δείξει ότι η κατανάλωση λιπαρών ψαριών μπορεί να μειώσει ειδικά τον κίνδυνο καρκίνου του μαστού.
Σε ανασκόπηση μελετών, με στοιχεία για περίπου 900.000 γυναίκες, φάνηκε ότι εκείνες που είχαν την πιο αυξημένη πρόσληψη ωμέγα-3 από ψάρια είχαν έως και 14% μειωμένο κίνδυνο καρκίνου του μαστού. Ανάλογα ευρήματα είχαν και άλλες μελέτες, ειδικά αν η κατανάλωση περισσότερων λιπαρών ψαριών συνδυάζεται με τη μείωση επεξεργασμένων ελαίων και τροφίμων.
8. Τρόφιμα που έχουν υποστεί ζύμωση
Τρόφιμα που έχουν υποστεί ζύμωση, όπως το γιαούρτι και το κεφίρ, περιέχουν προβιοτικά και άλλα θρεπτικά συστατικά που μπορεί να προστατεύσουν από τον καρκίνο του μαστού.
Ανασκόπηση 27 μελετών συνέδεσε την κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που έχουν υποστεί ζύμωση, με μειωμένο κίνδυνο καρκίνου του μαστού.
9. Φασόλια
Τα φασόλια έχουν πολλές φυτικές ίνες, βιταμίνες και μέταλλα. Η υψηλή περιεκτικότητά τους σε φυτικές ίνες μπορεί να προστατεύσει από τον καρκίνο του μαστού.
Δύο μελέτες διαπίστωσαν ότι η υψηλή πρόσληψη φασολιών μείωσε τον κίνδυνο καρκίνου του μαστού από 20%-28%.
10. Βότανα και μπαχαρικά
Πολλά βότανα και τα μπαχαρικά περιέχουν φυτικές ενώσεις που μπορεί να βοηθήσουν στην προστασία από τον καρκίνο του μαστού, όπως βιταμίνες, λιπαρά οξέα και αντιοξειδωτικά πολυφαινόλης.
Η ρίγανη παραδείγματος χάρινπεριέχει τα αντιοξειδωτικά καρβακρόλη και ροσμαρινικό οξύ, που φάνηκε ότι έχουν σημαντική δράση κατά των κυττάρων του καρκίνου του μαστού. Χρειάζεται περαιτέρω έρευνα σε ανθρώπους.
Η κουρκουμίνη που υπάρχει στον κουρκουμά, φάνηκε πως έχει αντικαρκινικές ιδιότητες, όπως άλλωστε και η απιγενίνη, ένα φλαβονοειδές που υπάρχει στον μαϊντανό.
Βότανα όπως το θυμάρι, μείγματα μπαχαρικών με κάρι και το τζίντζερέχουν επίσης ισχυρή αντικαρκινική δράση.
11. Δημητριακά ολικής αλέσεως
Τα δημητριακά ολικής αλέσεως όπως το σιτάρι, το καστανό ρύζι, το κριθάρι, η κινόα και η σίκαλη είναι πλούσια σε θρεπτικά συστατικά όπως φυτικές ίνες, βιταμίνες, μέταλλα και αντιοξειδωτικά.
Μελέτη κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η κατανάλωση τουλάχιστον επτά μερίδων δημητριακών ολικής αλέσεως κάθε εβδομάδα συνδέεται με σημαντικά χαμηλότερο κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του μαστού στις γυναίκες.
Άλλη μελέτη που έγινε με τη συμμετοχή περίπου 11.000 γυναικών μέσης ηλικίας έδειξε ότι η κατανάλωση περισσότερων υψηλής ποιότητας υδατανθράκων συσχετίζεται με μειωμένο κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του μαστού.
12. Καρύδια
Τα καρύδια είναι μια εξαιρετική πηγή υγιεινών για την καρδιά λιπαρών, ενώ ορισμένες έρευνες δείχνουν ότι η προσθήκη καρυδιών και άλλων τύπων ξηρών καρπών στη διατροφή σας θα μπορούσε να βοηθήσει και στην προστασία από τον καρκίνο του μαστού.
Μελέτη έδειξε ότι οι γυναίκες που κατανάλωσαν υψηλότερη ποσότητα καρυδιών, φιστικιών και αμυγδάλων κάθε εβδομάδα είχαν 2-3 φορές λιγότερες πιθανότητες να αναπτύξουν καρκίνο του μαστού.
Άλλη μελέτη που έγινε σε γυναίκες με καρκίνο του μαστού έδειξε ότι η κατανάλωση 57 γραμμαρίων καρυδιών κάθε μέρα για 2-3 εβδομάδες οδήγησε σε σημαντικές αλλαγές στα επίπεδα συγκεκριμένων γονιδίων που ελέγχουν την ανάπτυξη και την εξάπλωση των καρκινικώνκυττάρων του μαστού.
Μελέτη που έγινε σε κύτταρα καρκίνου του μαστού έδειξε ότι ορισμένες ενώσεις που υπάρχουν στα καρύδια εμπόδισαν την ανάπτυξη των καρκινικών κυττάρων του μαστού κατά 63%. Ανάλογη μελέτη δεν έχει γίνει σε ανθρώπους.
Συμπέρασμα
Οι τροφές που μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση του κινδύνου καρκίνου του μαστού περιλαμβάνουν πολλά λαχανικά και φρούτα, λιπαρά ψάρια, τρόφιμα που έχουν υποστεί ζύμωση, φασόλια, πολλά βότανα και μπαχαρικά, δημητριακά ολικής αλέσεως και καρύδια.
Οι σωστές διατροφικές επιλογές μπορεί να μειώσουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού, αλλά σίγουρα δεν θα πρέπει να παραλείπετε να κάνετε τακτικά προληπτικό έλεγχο στους μαστούς σας, καθώς η έγκαιρη διάγνωση μπορεί να σώσει τη ζωή σας.
Πηγές:
https://breast-cancer-research.biomedcentral.com/articles/10.1186/s13058-019-1096-1
https://journals.lww.com/eurjcancerprev/Fulltext/2017/09000/The_potential_contribution_of_dietary_factors_to.4.aspx
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5411786/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5411786/
https://academic.oup.com/jnci/article/104/24/1905/920659
https://academic.oup.com/ajcn/article/101/6/1197/4564570
https://link.springer.com/article/10.1007/s13668-018-0237-y
https://academic.oup.com/cdn/article/1/8/e000448/4735233
https://www.mdpi.com/1420-3049/23/11/2983/htm
https://www.cambridge.org/core/journals/british-journal-of-nutrition/article/intake-of-total-cruciferous-vegetable-and-its-contents-of-glucosinolates-and-isothiocyanates-glutathione-stransferases-polymorphisms-and-breast-cancer-risk-a-casecontrol-study-in-china/5BDC494493653B71FF64DB016D247AAF
https://ejbc.kr/DOIx.php?id=10.4048/jbc.2016.19.3.292
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31402709/
https://bmcchem.biomedcentral.com/articles/10.1186/s13065-015-0145-9
https://academic.oup.com/cdn/article/4/5/nzaa025/5804723
https://ejbc.kr/DOIx.php?id=10.4048/jbc.2013.16.1.72
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3641647/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24745759/
https://breast-cancer-research.biomedcentral.com/articles/10.1186/s13058-019-1244-7
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30070707/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6897018/
https://breast-cancer-research.biomedcentral.com/articles/10.1186/s13058-015-0571-6
https://www.bmj.com/content/346/bmj.f3706.long
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30686054/
https://ejbc.kr/DOIx.php?id=10.4048/jbc.2015.18.4.313
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6775487/
https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/cam4.1423
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7259045/
https://www.hindawi.com/journals/bmri/2017/1681392/
https://link.springer.com/article/10.1007/s40495-017-0113-2
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28901261/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5310957/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25915188/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32444240/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5223242/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6249449/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5980845/
https://breast-cancer-research.biomedcentral.com/articles/10.1186/s13058-017-0908-4
