Ο μαστός είναι ένα όργανο που αλλάζει συνεχώς. Οι αλλαγές αυτές, οι οποίες είναι αναμενόμενες και φυσιολογικές, εμφανίζονται με την εφηβεία, κατά την αναπαραγωγική ζωή και στην εμμηνόπαυση και οφείλονται σε ορμονικές ή άλλες φυσικές διεργασίες, χωρίς να υποδηλώνουν κάποια ασθένεια.
Γνωρίζοντας τι είναι φυσιολογικό σε κάθε ηλικία, μπορούμε να νιώθουμε μεγαλύτερη σιγουριά και να αναγνωρίζουμε πότε χρειάζεται έλεγχος από γιατρό.
Εφηβεία (περίπου 10 έως 19 ετών)
Στην εφηβεία, οι ορμόνες που παράγονται κυρίως από τις ωοθήκες, όπως τα οιστρογόνα και η προγεστερόνη, «πυροδοτούν» την ανάπτυξη του μαστού.
- Είναι φυσιολογικό οι μαστοί να μεγαλώνουν με διαφορετικό ρυθμό ή να υπάρχει μικρή ασυμμετρία.
- Μπορεί να εμφανιστούν μικρά ψηλαφητά ογκίδια στον μαστό, που τις περισσότερες φορές είναι ινοαδενώματα (καλοήθη μορφώματα).
- Ο πόνος ή η ευαισθησία λίγο πριν την περίοδο είναι συχνός και συνήθως φυσιολογικός.
Πότε χρειάζεται έλεγχος: Αν παρατηρηθεί γρήγορη αύξηση του μεγέθους ενός ογκιδίου ή αν υπάρχει επίμονος πόνος που δεν σχετίζεται με την περίοδο.
Αναπαραγωγική ηλικία (περίπου 20 έως 40 ετών)
Οι ορμονικές διακυμάνσεις του κύκλου επηρεάζουν τον μαστό.
Στην ωορρηξία μπορεί να υπάρχει αίσθημα βάρους ή πρηξίματος.
Πριν την περίοδο, οι μαστοί γίνονται πιο ευαίσθητοι και σκληροί.
Σε αυτήν την ηλικία είναι συχνά τα καλοήθη μορφώματα, όπως κύστεις.
Είναι χρήσιμη η μηνιαία αυτοεξέταση για να γνωρίζει κάθε γυναίκα τι είναι φυσιολογικό στο δικό της στήθος, ώστε να αναγνωρίσει έγκαιρα τυχόν αλλαγές.
Εγκυμοσύνη και θηλασμός
Οι μαστοί προετοιμάζονται για τον θηλασμό.
Αυξάνουν σε μέγεθος, οι φλέβες γίνονται πιο ορατές και η θηλή πιο σκούρα.
Κατά τον θηλασμό, μικρές ψηλαφητές σκληρύνσεις στον μαστό μπορεί να υποδηλώνουν απόφραξη των γαλακτοφόρων πόρων.
Οι φλεγμονές (μαστίτιδα) είναι συχνές και χρειάζονται άμεση αντιμετώπιση.
Προεμμηνόπαυση (περίπου 40 έως 50 ετών)
Οι ορμονικές διακυμάνσεις γίνονται πιο έντονες.
Οι μαστοί μπορεί να παρουσιάζουν μεγαλύτερη ευαισθησία και ψηλαφητά οζίδια που εμφανίζονται και υποχωρούν.
Αυξάνεται η πιθανότητα εμφάνισης ινοκυστικής μαστοπάθειας (που προκαλεί ψηλαφητά οζίδια και περιοχές με ινώδη/κυστική σύσταση στον μαστό).
Είναι χρήσιμος ο τακτικός προληπτικός έλεγχος με μαστογραφία, υπέρηχο και ψηλάφηση από τον γιατρό σας.
Εμμηνόπαυση και μετά (50+ ετών)
Με την πτώση των επιπέδων των ορμονών, ο μαστός αλλάζει υφή.
Ο αδενικός ιστός υποχωρεί και αντικαθίσταται σε μεγάλο βαθμό από λίπος.
Ο πόνος και η έντονη ευαισθησία συνήθως μειώνονται.
Η θηλή μπορεί να αλλάξει θέση ή να «τραβηχτεί» ελαφρά προς τα μέσα, κάτι που είναι φυσιολογικό αν γίνεται συμμετρικά.
Χρειάζεται προσοχή εάν παρατηρηθεί έκκριση από τη θηλή, μεταβολές στο δέρμα (όπως εισολκή) ή μάζα που δεν υποχωρεί.
Φροντίζοντας την υγεία του στήθους σας
Το στήθος αλλάζει σε όλη τη ζωή μας. Οι περισσότερες αλλαγές είναι φυσιολογικές και συνδέονται με τις ορμόνες ή και την ηλικία.
Είναι σημαντικό να κάνουμε τακτικά αυτοεξέταση για να κατανοούμε τι είναι φυσιολογικό για το δικό μας στήθος και να επικοινωνούμε με τον γιατρό εάν διαπιστώσουμε ότι υπάρχει κάποια ασυνήθιστη ή ύποπτη αλλαγή. Επιπλέον, ο τακτικός μαστολογικός έλεγχος, σύμφωνα με την ηλικία και τους παράγοντες κινδύνου, μας βοηθά να φροντίζουμε καλύτερα την υγεία του στήθους μας.
