Ένα έντονο διπλωματικό παρασκήνιο εξελίσσεται τις τελευταίες ώρες, στη σκιά της εκδίωξης της ευρωπαϊκής αντιπροσωπείας για το μεταναστευτικό, από τη Λιβύη, μετά το μπλόκο που της επέβαλαν οι Αρχές της χώρας, χαρακτηρίζοντάς την ως «ανεπιθύμητη».
Το επακόλουθο, μεταξύ άλλων, για την ελληνική πλευρά, ήταν δεν πραγματοποιήθηκε η προγραμματισμένη συνάντηση του υπουργού Μετανάστευσης και Ασύλου Θάνου Πλεύρη, με τον Λίβυο ηγέτη, στρατηγό Χαλίφα Χαφτάρ.
Μάλιστα για αύριο Τετάρτη (9/7), έχει προγραμματιστεί συνάντηση στις 12.00, στο Μέγαρο Μαξίμου, μεταξύ του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη και του Θάνου Πλεύρη, προκειμένου να συζητηθούν όσα έγιναν στη Λιβύη αλλά και όλες οι εξελίξεις για το μεταναστευτικό.
Σύμφωνα με τις πληροφορίες που έγιναν γνωστές, τα αεροσκάφη που μετέφεραν τον Ευρωπαίο Επίτροπο Μετανάστευσης, Μάγκνους Μπρούνερ, καθώς και τους υπουργούς Μετανάστευσης της Ιταλίας, της Ελλάδας και της Μάλτας, προσγειώθηκαν κανονικά στο διεθνές αεροδρόμιο της Βεγγάζης. Παράλληλα, οι αξιωματούχοι που τις προηγούμενες ώρες βρίσκονταν στην Τρίπολη, αποβιβάστηκαν και οδηγήθηκαν στον χώρο VIP του αεροδρομίου, σύμφωνα με το διπλωματικό πρωτόκολλο.
Ωστόσο, εκεί τους περίμενε μια δυσάρεστη έκπληξη. Σύμφωνα με πληροφορίες, τοπικοί Λίβυοι αξιωματούχοι τους ενημέρωσαν ότι ο στρατάρχης Χαφτάρ δεν προτίθεται να τους συναντήσει μεμονωμένα, αλλά μόνο παρουσία σύσσωμης της κυβέρνησής του, δηλαδή της λεγόμενης «κυβέρνησης της Βεγγάζης», που ελέγχει το ανατολικό τμήμα της Λιβύης.
Η αντίδραση του Επιτρόπου Μάγκνους Μπρούνερ ήταν να δηλώσει πως η εντολή του περιορίζεται αυστηρά σε συνάντηση με τον ίδιο τον Χαφτάρ και μόνο για θέματα μεταναστευτικής πολιτικής. Κι αυτό γιατί ούτε η Ε.Ε. αλλά ούτε και ο ΟΗΕ αναγνωρίζουν την κυβέρνηση της Βεγγάζης, καθώς η μόνη αναγνωρισμένη κυβέρνηση της Λιβύης είναι αυτή της Τρίπολης, υπό τον Αμπντουλχαμίντ Ντμπεϊμπά.
Η στάση του Μπρούνερ πυροδότησε την αντίδραση του Χαφτάρ, ο οποίος διαμήνυσε ότι χωρίς παρουσία των υπουργών του, δεν πρόκειται να υπάρξει καμία συνάντηση.
Η συνάντηση ναυάγησε επί τόπου, ενώ ακολούθησε ένα διπλωματικό μπαράζ από τη λιβυκή πλευρά.
Η κυβέρνηση της Βεγγάζης εξέδωσε ανακοίνωση, χαρακτηρίζοντας τους Ευρωπαίους αξιωματούχους –συμπεριλαμβανομένου του Επιτρόπου– ως «ανεπιθύμητα πρόσωπα» (personae non gratae) και τους κάλεσε να αποχωρήσουν αμέσως από τη χώρα.
Ο Θάνος Πλεύρης επέστρεψε στην Ελλάδα το απόγευμα της Τρίτης και ενημέρωσε τηλεφωνικά τον πρωθυπουργό για όσα συνέβησαν.
Εν τω μεταξύ, επίσημη αντίδραση αναμένεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή καθώς επρόκειτο για αποστολή της Κομισιόν με επικεφαλής τον Ευρωπαίο Επίτροπο Εσωτερικών Υποθέσεων και Μετανάστευσης Μάγκνους Μπρούνερ, τον οποίο συνόδευαν 3 υπουργοί κρατών -μελών της Ε.Ε.
Κατά την διάρκεια των διπλωματικών διεργασιών οι Λίβυοι αξιωματούχοι πρότειναν στον Μπρούνερ και το σενάριο να δει μόνο τους υπουργούς του Χαφτάρ, κάτι το οποίο ο Ευρωπαίος Επίτροπος αρνήθηκε, οδηγώντας έτσι την συνάντηση σε ναυάγιο.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η αίσθηση της ελληνικής πλευράς είναι ότι η κίνηση Χαφτάρ ήταν «σκηνοθετημένη».
Ωστόσο, τώρα η κυβέρνηση έχει ισχυρό επιχείρημα έναντι των Ευρωπαίων και αναμένεται να υιοθετήσει μια πιο σκληρή γραμμή στο ζήτημα του μεταναστευτικού.
Όσον αφορά στις επιδιώξεις του Χαφτάρ, ενδεχομένως πίσω από τη κίνηση αυτή να είναι η εργαλειοποίηση του μεταναστευτικού, όχι μόνο για να αποσπαστούν χρηματοδοτικά ανταλλάγματα από την Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά και για την ντε φάκτο αναγνώριση της οντότητας της ανατολικής Λιβύης, κάτι που έχει ιδιαίτερη σημασία για τη Βεγγάζη.
Το επεισόδιο αυτό πάντως δείχνει τις μεγάλες δυσκολίες που θα υπάρξουν στην προσπάθεια αντιμετώπισης του μεταναστευτικού, καθώς κύρια αφετηρία των ροών είναι πλέον το Τομπρούκ και τα γύρω λιμάνια της ανατολικής Λιβύης.
Νωρίτερα, η κυβέρνηση της Βεγγάζης με ανακοίνωσή της γνωστοποίησε την ακύρωση της επίσκεψης κατηγορώντας τους τρεις υπουργούς και τον Ευρωπαίο Επίτροπο για κατάφωρη παραβίαση των διπλωματικών αρχών καθώς όπως τονίζει «δεν ακολουθήθηκαν οι διαδικασίες που διέπουν την είσοδο και την παραμονή διπλωματών και αλλοδαπών, όπως προβλέπονται από τις αποφάσεις της λιβυκής κυβέρνησης».
Η πρώτη αντίδραση του Ευρωπαίου Επιτρόπου Μάγκνους Μπρούνερ
Σε ανάρτηση προέβη το βράδυ της Τρίτης (8/7), σχετικά με τις επαφές στη Λιβύη, ο Επίτροπος Μετανάστευσης, Μάγκνους Μπρούνερ.
Συγκεκριμένα έγραψε στο X:
«Μόλις ολοκληρώσαμε την αποστολή μας στη Λιβύη μαζί με τους Υπουργούς που είναι αρμόδιοι για τη μετανάστευση από την Ελλάδα, την Ιταλία και τη Μάλτα.
Στην Τρίπολη, πραγματοποιήσαμε εις βάθος συζητήσεις με τον Πρωθυπουργό Ντμπέιμπεχ, τον Υπουργό Εξωτερικών Αλ-Μπαούρ, τον Υπουργό Εσωτερικών Τραμπέλσι και τον Υπουργό Εργασίας Αλ-Αμπέντ. Συζητήσαμε κοινές προκλήσεις στον τομέα της μετανάστευσης και επιβεβαιώσαμε την κοινή δέσμευση για την καταπολέμηση της παράνομης διακίνησης μεταναστών. Αυτή η αποστολή έθεσε τις βάσεις για ευρύτερη συνεργασία.
Οι συναντήσεις που είχαν προγραμματιστεί στη Βεγγάζη τελικά δεν μπόρεσαν να πραγματοποιηθούν».
We just concluded our mission to Libya together with the Ministers responsible for migration from Greece, Italy and Malta.
In Tripoli, we held in-depth discussions with Prime Minister Dbeibeh, Foreign Minister Al-Baour, Interior Minister Trabelsi, and Labour Minister Al-Abed. We… pic.twitter.com/NxYowK6tLt
— Magnus Brunner (@magnusbrunner) July 8, 2025
Κ. Χατζηδάκης για Λιβύη: «Χρειάζεται αποφασιστικότητα σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο»
«Η Λιβύη δεν γίνεται να αγνοήσει τον παράγοντα Ευρωπαϊκή Ένωση (…)», επισήμανε ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Κωστής Χατζηδάκης, μιλώντας στην εκπομπή του ΕΡΤNews “PRIME”.
«Δεν έχουμε καμία διάθεση να γίνει η πατρίδα μας ξέφραγο αμπέλι» είπε ακόμα, μεταξύ άλλων ενώ σημείωσε ότι χρειάζεται αποφασιστικότητα σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο.
Σημείωσε, σχετικά: «Δεν ήταν θετική στάση. Να καταλάβει η Λιβύη ότι δεν γίνεται να αγνοήσει τον παράγοντα Ευρωπαϊκή Ένωση και επίσης να καταλάβει ξεκάθαρα ότι ο δρόμος για την όποια οικονομική στήριξη περνάει και από την Αθήνα».
Μαρινάκης για μεταναστευτικό: «Θα συζητηθούν αυστηρότερα μέτρα στη συνάντηση Μητσοτάκη – Πλεύρη»
«Ανοικτό είναι το ενδεχόμενο να χρησιμοποιήσουμε κλειστά κέντρα για τις μεταναστευτικές ροές, εξετάζουμε όλα τα σενάρια», υπογράμμισε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Παύλος Μαρινάκης, ενόσω η Κρήτη ασφυκτιά. Τις τελευταίες δύο μέρες, έχουν φτάσει στο νησί περίπου 2.000 μετανάστες.
«Η ροή μεταναστών είναι αυξανόμενη και συνεχιζόμενη. Από τη στιγμή που η άλλη πλευρά δεν συνεργάζεται, η κοινή λογική λέει ότι δεν μπορούμε να αποκλείσουμε τα κλειστά κέντρα», προσέθεσε ο κ. Μαρινάκης, ενώ, απάντησε «όχι» στη νομιμοποίηση των παράτυπων μεταναστών στα επτά χρόνια.
Ακόμη, σημείωσε ότι η κυβέρνηση εξετάζει μέτρα όπως αυτά που εφαρμόζονται στις Ηνωμένες Πολιτείες, δηλαδή είτε φυλάκιση είτε επιστροφή στη χώρα προέλευσης.
Το χρονικό της εκδίωξης
Το καθεστώς Χαφτάρ έδιωξε ως ανεπιθύμητους από την ανατολική Λιβύη τους εκπροσώπους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μεταξύ αυτών και τον Έλληνα Υπουργό Μετανάστευσης και Ασύλου Θάνο Πλεύρη.
Συγκεκριμένα εξέδωσε ανακοίνωση στην οποία κάνει λόγο για καταχρήσεις των Υπουργών Εσωτερικών της Ιταλίας, της Ελλάδας, της Μάλτας και του Επιτρόπου Μετανάστευσης της ΕΕ.
Εκτιμάται ότι το καθεστώς της ανατολικής Λιβύης προχώρησε στην πρωτοφανή αυτή κίνηση επειδή η ευρωπαϊκή αντιπροσωπεία πήγε πρώτα στην Τρίπολη, όπου εδρεύει η Κυβέρνηση που έχει αναγνωριστεί από τον ΟΗΕ.
Αρχικές πληροφορίες ήθελαν τους Υπουργούς να είναι εγκλωβισμένοι στο αεροδρόμιο της Βεγγάζης, ωστόσο λίγο πριν τις 18:00, τα αεροπλάνα που θα τους μετέφεραν απογειώθηκαν για τις χώρες προορισμού τους, χωρίς εν τέλει να πραγματοποιηθεί η επίσκεψη και οι προγραμματισμένες συναντήσεις.
Επισημαίνεται ότι στην αποστολή της οποίας ηγείται ο επίτροπος Μετανάστευσης και Εσωτερικών Υποθέσεων, Μάγκνους Μπρούνερ, συμμετέχει και ο Έλληνας Υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, Θάνος Πλεύρης.
Η Κυβέρνηση της Βεγγάζης με ανακοίνωσή της γνωστοποίησε την ακύρωση της επίσκεψης, κατηγορώντας τους τρεις Υπουργούς και τον Ευρωπαίο Επίτροπο, λόγω κατάφωρης παραβίασης των Διπλωματικών Αρχών, ενώ όπως τονίζει, «δεν ακολουθήθηκαν οι διαδικασίες που διέπουν την είσοδο και την παραμονή διπλωματών και αλλοδαπών, όπως προβλέπονται από τις αποφάσεις της λιβυκής Κυβέρνησης».
Όπως μεταδίδει η ιταλική εφημερίδα La Stampa, επικαλούμενη το Υπουργείο Εσωτερικών της Ιταλίας, το περιστατικό αποδίδεται σε παρεξήγηση που σχετίζεται με ζητήματα Πρωτοκόλλου.
Διπλωματικές πηγές που επικαλείται η ιταλική εφημερίδα, ανέφεραν ότι το περιστατικό δεν συνιστά εχθρική ενέργεια, αλλά οφείλεται σε έλλειψη επίσημης άδειας προσγείωσης και απουσία συνεννόησης για προγραμματισμένη συνάντηση με τις τοπικές Αρχές.
Σημειώνεται ότι ο Θάνος Πλεύρης, που επιστρέφει στην Ελλάδα μετά τα όσα συνέβησαν, αύριο Τετάρτη (9/7) στις 12.00 θα έχει συνάντηση με τον Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, στο Μέγαρο Μαξίμου, όπου θα συζητηθούν όσα έγιναν στη Λιβύη αλλά και όλες οι εξελίξεις για το μεταναστευτικό.
La delegazione del Team Europe con al seguito il commissario Brunner, Piantedosi e i colleghi di Grecia e Malta è stata fermata all’aeroporto di Benghazi in #Libia in quanto “persona non grata” pic.twitter.com/8JaFByNur9
— Luca Gambardella (@GambLuca) July 8, 2025
Η ανακοίνωση της λιβυκής Κυβέρνησης
ΔΗΛΩΣΗ ΤΥΠΟΥ
Κράτος της Λιβύης – Λιβυκή Κυβέρνηση
Δήλωση της λιβυκής κυβέρνησης υπ’ αριθμ. (19) του έτους 2025 σχετικά με τις παραβιάσεις των Υπουργών Εσωτερικών της Ιταλίας, της Ελλάδας και της Μάλτας και του Επιτρόπου Μετανάστευσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης
Η πράξη αυτή συνιστά κατάφωρη παραβίαση των διπλωματικών αρχών και των διεθνών συμβάσεων, και η συμπεριφορά τους αντιπροσωπεύει έλλειψη σεβασμού προς την εθνική κυριαρχία της Λιβύης και αποτελεί παραβίαση των λιβυκών νόμων, καθώς δεν ακολουθήθηκαν οι διαδικασίες που διέπουν την είσοδο και την παραμονή διπλωματών και αλλοδαπών, όπως προβλέπονται από τις αποφάσεις της λιβυκής κυβέρνησης.
Κατά συνέπεια, ακυρώνονται οι προγραμματισμένες επισκέψεις των Υπουργών Εσωτερικών της Ιταλίας, της Ελλάδας και της Μάλτας, καθώς και του Επιτρόπου Μετανάστευσης, και οι εν λόγω αποστολές ενημερώνονται ότι είναι απαραίτητο να εγκαταλείψουν αμέσως το Διεθνές Αεροδρόμιο Βεγγάζης και τη λιβυκή επικράτεια, καθώς θεωρούνται ανεπιθύμητοι.
Η λιβυκή κυβέρνηση τονίζει εκ νέου προς όλους τους διπλωμάτες και τα μέλη διεθνών αποστολών και οργανισμών, είτε είναι κυβερνητικοί είτε μη, την ανάγκη για πλήρη σεβασμό της εθνικής κυριαρχίας της Λιβύης, μέσα από την πλήρη συμμόρφωση με τις λιβυκές νομοθεσίες, τις διεθνείς συνθήκες και τις αναγνωρισμένες διαδικασίες για την οργάνωση επισκέψεων αντιπροσωπειών, και την υποχρέωση να συνεργάζονται με τη λιβυκή κυβέρνηση με βάση όσα ορίζονται στις συμφωνίες, τις συνθήκες και τις διεθνείς αναγνωρίσεις.
Δρ. Οσάμα Σαάντ Χάμαντ
Πρωθυπουργός της λιβυκής κυβέρνησης
Έκδοση στη Βεγγάζη, 8 Ιουλίου 2025
