Το σπίτι του Φιόντορ Ντοστογιέφσκι (1821-1881) στην Αγία Πετρούπολη, όπου έγραψε το έργο «Οι αδερφοί Καραμαζώφ», λειτουργεί ως μουσείο και αποτελεί πόλο έλξης των τουριστών.
Πρόσοψη κτηρίου στην οδό Κουζνέτσνι τότε και σήμερα:
Με το πέρασμα του χρόνου, στο σπίτι της οδού Κουζνέτσνι συντελέστηκαν μεγάλες αλλαγές κι έτσι, όταν αποφασίστηκε η μετατροπή του σε μουσείο,προέκυψε η ανάγκη να ανακατασκευαστεί το διαμέρισμα βάσει των αρχικών σχεδίων αλλά και μαρτυριών. Συγκεκριμένα, για την ανακαίνιση του γραφείου του, το οποίο χαρακτηρίζεται από μεγάλη απλότητα, οι σχεδιαστές στηρίχτηκαν σε μια φωτογραφία που είχε τραβήξει ο V.Taube μετά το θάνατο του συγγραφέα.
Το δωμάτιο, όπου ο Ντοστογιέφσκι περνούσε το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας και δεχόταν τις επισκέψειςτου, ήταν πάντα ο χώρος μελέτης. Ένα γραφείο στη μέση του δωματίου, πάνω τουχειρόγραφα, ένα μελανοδοχείο και κηροπήγια. Δίπλα, ένα ερμάρι και ένας καναπές που χρησιμοποιούσε γιακρεβάτι.
Καθώς η οικονομική του κατάσταση είχε κάπως σταθεροποιηθεί και ο ίδιος ήταν πλέονέναςκαταξιωμένος συγγραφέας, το γραφείο στο τελευταίο αυτό σπίτι ήταν πιο ευρύχωρο και άνετο, διατηρώντας, ωστόσο, την απλότητα των προηγούμενων.
Οι δικοί του θυμούνταν πως δεν του άρεσε να τον αποσπούν από τη μελέτη του, να του μετακινούν τα βιβλία ή την καρέκλα του.Η κόρη του Λιούμπα έχει αφηγηθεί: «Στο γραφείο του επικρατούσε μεγάλη τάξη, ενώ εφημερίδες, καπνός, αλληλογραφία και βιβλία έπρεπε να ήταν ακριβώς εκεί που τα είχε αφήσει. Η παραμικρή αλλαγή τον ενοχλούσε αφάνταστα».
Οι εργασίες ανακατασκευής έγιναν, κυρίως, βάσει των μαρτυριών της δεύτερης συζύγου του Άννας που περιέγραφε: «Το διαμέρισμά μας στον δεύτερο όροφο αποτελείτο από έξι δωμάτια, ένα μεγάλο αποθηκευτικό χώρο για βιβλία, χωλ και κουζίνα. Επτά παράθυρα έβλεπαν στην οδό Κουζνέτσνι».
Για τη δημιουργία του μουσείου, μεγάλη ήταν,επίσης, η συνεισφορά του εγγονού του, ΑντρέιΦιόντορ Ντοστογιέφσκι. Τα πολύτιμα στοιχεία που είχε συλλέξει ως φόρο τιμής στη μνήμη του παππού του, αποτέλεσαν τον πυρήνα της μουσειακής συλλογής, ενώ δωρεές οικογενειακών κειμηλίων έγιναν κι από άλλους συγγενείς.
Το 1971 τα εγκαίνια του Μουσείου Ντοστογιέφσκι ήταν ένα σημαντικό πολιτιστικό γεγονός για την Αγία Πετρούπολη, κι από τότε, συρρέουν εκεί λάτρεις του συγγραφικού του έργου από όλο τον κόσμο.
Η ίδια η πόλη όπου έζησε το μεγαλύτερο και τελευταίο μέρος της ζωής του υπήρξε και πρωταγωνιστής των έργων του. Εκεί «συνάντησε» τους ήρωές των έργων του από το «Έγκλημα και Τιμωρία», τον «Ηλίθιο» και άλλα έργα που έμειναν κλασσικά στην παγκόσμια λογοτεχνία.
Η Αγία Πετρούπολη έμελλε να γίνει και ο τόπος της αιώνιας κατοικίας του, δίπλα στον Τσαϊκόφσκι και άλλους σπουδαίους ανθρώπους του πνεύματος,στο κοιμητήριο της μονής Αλεξάντερ Νιέφσκι.
Μαρία Μίσσια, Λουκία Σταύρου / Φωτογραφίες: DostoevskyMuseum, Αγία Πετρούπολη
