Συνέντευξη : Κλέλια Χαρίση (Clelia Charissis)
Μοντάζ: Ηλιάννα Σπυροπάλη
Το hellenicdailynewsny έχει την τιμή να φιλοξενεί μέσα απο τα μάτια του πολιτισμού και της τέχνης τη ΛΙΝΑ ΤΟΝΙΑ, μία έντονη προσωπικότητα η οποία στα 35 μόλις της χρόνια θα μπορούσε κάλλιστα κανείς να πει πως κουβαλάει την εμπειρία ενός πολυταξιδεμένου στις χειραποσκευές της επιτυχίας ανθρώπου…
Απέσπασε μόλις το βραβείο «Συνθέτρια της Χρονιάς» για το 2020 στα Διεθνή Μουσικά βραβεία της Νέας Υόρκης από την Ένωση Αμερικανών Μουσικών, τραγουδιστών και Καλλιτεχνών θεάματος και διακρίθηκε στο διεθνές περιοδικό STARS ILLUSTRATED ανάμεσα στις 100 εξέχουσες προσωπικότητες παγκοσμίως ανάμεσά τους η Βασίλισσα Ελισάβετ, ο Δαλάι Λάμα, ο Μπιλ Γκέιτς, ο Βλαντιμίρ Πούτιν.
Σπούδασε Σύνθεση στο Τμήμα Μουσικών Σπουδών στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης με καθηγητή τον Χρήστο Σαμαρά, συνέχισε μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο της Βιέννης με καθηγητή τον Michael Jarrell, είναι διδάκτωρ του Πανεπιστημίου του Εδιμβούργου και διετέλεσε μεταδιδακτορική έρευνα ως υπότροφος της Αριστείας της Επιτροπής Ερευνών του Α.Π.Θ το 2013. Σήμερα είναι υπότροφος του ΙΚΥ για μεταδιδακτορική έρευνα στο Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών με επιβλέποντα καθηγητή τον Ιωάννη Δαγκλή.
Όλα αυτά μαζί με την αγάπη που της εμφύσησε ο μεγάλος της αδερφός για τη μουσική και την έμφυτη καλλιτεχνία της απο τα 5 μόλις χρόνια συνετέλεσαν στην αρχή του δημιουργικού της οίστρου στη σύνθεση απο τα 13 της.
Δείτε το πρώτο μέρος της συνέντευξής της:
«Η γνώση είναι αυτή που μας κάνει καλύτερους ανθρώπους οπότε για μένα ήταν μονόδρομος η απόφαση να εκπαιδευτώ όσο καλύτερα μπορώ σε αυτό που αγαπώ γνωρίζοντάς το απο όλες τις πλευρές του. Δεν σταματώ ποτέ να οδεύω προς αυτή την κατεύθυνση. Η εκπαίδευση και η παιδεία για μένα δεν αποτελούν δύο χωριστές λεωφόρους, είναι κάτι ενιαίο και μοναδικό το οποίο διαμορφώνει τη προσωπικότητά μας.
Μου άρεσε η έννοια της δημιουργίας από πολύ μικρή ηλικία. Προσπαθούσα να έχω τον δικό μου κόσμο μέσα από τον οποίο θα μπορούσα να διατυπώσω πως αντιλαμβάνομαι το σύμπαν, τους ανθρώπους, τα συναισθήματα, τις εικόνες… Αυτό το άνοιγμα μου το έδωσε η μουσική όταν με επικαλέστηκε στα 5 μου μόλις χρόνια.
Στα 13 άρχισα να γράφω τη δική μου μουσική αρχικά με φόβο και δισταγμό για το αν θα έπρεπε να αγγίξω κάτι τόσο μεγαλειώδες στα χέρια μου».
Η σύνθεση της Λίνας Τόνια μπορεί να αφορά ένα όργανο, μία φωνή, μία ορχήστρα, ένα μικρό οργανικό σύνολο, μία όπερα.
Έχει γράψει περίπου 120 έργα μέσα στα οποία υπάρχουν όπερες, ορχηστρικά, κοντσέρτα για πιάνο και ορχήστρα, χορωδιακή μουσική. Πολλά απο τα έργα της είχαμε τη χαρά να τα ακούσουμε σε συναυλίες , κυρίως στο λυρικό κόσμο και κάποια απο αυτά έχουν βραβευθεί σε διεθνείς διαγωνισμούς:
Το έργο “Mare Imbrium” (Η θάλασσα των βροχών) παρουσιάστηκε το Σεπτέμβριο του 2018 στην Ιαπωνία ύστερα από παραγγελία του Takefu Music Festival. Ένα χρόνο αργότερο το Σεπτέμβριο του 2019 απέσπασε το πρώτο βραβείο στον παγκόσμιο διαγωνισμό σύνθεσης ΧΙΙ Ιnternational Composition Competition Francisco Escudero στην Ισπανία. Είναι αφιερωμένο στον Έλληνα φυσικό Δημήτρη Νανόπουλο για τα 70 έτη από τη γέννηση του.
Το έργο “Butterfly Effect” ηχογραφήθηκε από την Ορχήστρα της Γαλλικής Ραδιοφωνίας τον Ιούνιο του 2017 στο Παρίσι υπο τη διεύθυνση του μαέστρου Pierre Andre Valade.
Η όπερα “Fear &(s) the Love” παρουσιάτηκε στο Ζάγκρεμπ και απέσπασε το Γ’ Βραβείο στο διεθνή διαγωνισμό σύνθεσης 5-minute Opera Composition Competition στη Μπιενάλε του Ζάγκρεμπ τον Απρίλιο του 2015.
Το έργο “The morning sea” βασισμένο στο ποίημα του Καβάφη “Η θάλασσα του πρωινού” γράφτηκε ύστερα από παραγγελία της Αμερικάνικης χορωδίας Appleton Boychoir για την επέτειο των 40 χρόνων από την ίδρυση της. Η παγκόσμια πρεμιέρα έγινε τον Απρίλιο του 2019 στο Appleton (Wisconsin) υπό τη διεύθυνση του μαέστρου Kevin Meidl και στη συνέχεια η χορωδία ήρθε στην Ελλάδα για την ευρωπαική πρεμιέρα του έργου στην Αθήνα όπου έγινε στις 21 Ιουνίου 2019 στο Φιλολογικό Σύλλογο Παρνασσού και ακολούθησε μία ακόμη εκτέλεση στις 28 Ιουνίου στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών.
Σχετικά με την επιλογή της να αντλεί έμπνευση « χορεύοντας στους ρυθμούς άλλων τεχνών όπως η ποίηση μας λέει»:
«Με εμπνέει πάρα πολύ να συνδέω τη μουσική μου σκέψη με μία άλλη μορφή τέχνης και πολύ περισσότερο με την ποίηση την οποία αγαπώ απο πολύ μικρή. Η θάλασσα του πρωινού του Καβάφη ήταν συνειδητή επιλογή όταν μου ζητήθηκε να μελοποιήσω οτιδήποτε επιθυμώ. Επέλεξα έναν μεγάλο Έλληνα ποιητή όπως ο Καβάφης ώστε να μπορεί ο κόσμος του εξωτερικού να συσχετιστεί με αυτή την σημαντική ιστορία που συνοδεύει την Ελλάδα όπως η Ελληνική ποίηση.
Το συγκεκριμένο ποίημα το επέλεξα γιατί με αυτόν τον τρόπο ο κόσμος μπορούσε εύκολα να δημιουργήσει Ελληνικές εικόνες όπως η θάλασσα, ο καλοκαιρινός αέρας, η νοσταλγία. Η έμπνευση μπορεί να προέλθει απο οπουδήποτε..απο ένα ποίημα, ένας ζωγραφικός πίνακας, ένα συναίσθημα, ένας βαθύς πόνος, μια νοσταλγία, μία…μαθηματική σκέψη.
Όπως έχει πει και ο Πικάσο:
Η έμπνευση υπάρχει. Το θέμα είναι να μας βρει να δουλεύουμε.
Ο καλλιτέχνης πρέπει ήδη να είναι σε ώρα δράσης για να μπορέσει να την υποδεχθεί.
Προσωπικά σε μένα, αυτό λειτουργεί περισσότερο όταν διανύω δύσκολες φάσεις στη ζωή μου».
«Αυτή τη στιγμή γράφω ένα έργο που αντλεί την έμπνευση του από έναν θάλαμο εντατικής θεραπείας με όλους τους καθηλωτικούς ήχους που αυτό συνεπάγεται.
Η αναπνοή, το σύμβολο της ζωής μέσα από ένα σωλήνα.
Ο καθηλωτικός ήχος του δράματος που άλλοτε ηχεί ως ελπίδα κι άλλοτε αποχαιρετά μία ζωή».
«Η αναπνοή είναι το σύμβολο της ζωής. Το δραματικό είναι ότι το σύμβολο της ζωής είναι εγκλωβισμένο σε ένα σωλήνα που άλλοτε μεταφέρει μία ελπίδα όταν ο ασθενής καταφέρει να επιβιώςει και άλλοτε ως ένας αποχαιρετισμός όταν ο ασθενής δεν τα καταφέρει και πρέπει να εγκαταλείψει.
Ήθελα με κάποιο τρόπο να συγκρατήσω αυτή τη δραματική εμπειρία μέσα στο χρόνο και έτσι αποφάσισα να το μεταφέρω και στη μουσική μου.
Τους ήχους της εντατικής τους χρησιμοποίησα σε ένα έργο για χορωδία και ηλεκτρονικούς ήχους».
Δείτε το δεύτερο μέρος της συνέντευξής της:
Η έννοια της αποκάλυψης μέσα απο την τέχνη και η επαφή με ανθρώπους με τους οποίους η γλώσσα της μουσικής μεταμορφώνεται στο κοινό σημείο επαφής τους αποτελούν μία απο τις μεγαλύτερες γοητείες για τη νέα καταξιωμένη συνθέτη:
«Με βρίσκει απολύτως σύμφωνη ο Πάουλ Κλέε όταν ισχυρίζεται ότι η τέχνη δεν ανακαλύπτει το ορατό ,αποκαλύπτει το αόρατο. Αυτό οφείλει να κάνει η κάθε τέχνη ανεξαρτήτως ιδιοσυγκρασίας. Να μας δώσει ένα παράθυρο γνώσης και εμπειρίας για κάτι που δεν έχουμε ενδεχομένως σκεφτεί ή δεν έχουμε σκεφτεί με το συγκεκριμένο τρόπο.
Γι’αυτό και μου αρέσει να ενσωματώνω και άλλα πράγματα στη μουσική μου όπως η σχέση με τα μαθηματικά και το διάστημα, κάτι το οποίο αποτελεί και την πιό πρόσφατη μεταδιδακτορική μου έρευνα στο Εθνικό Καποδιστριακό Αθηνών.
Το συγκινητικό μέσα απο τις συνεργασίες μου στο εξωτερικό κατα τη διάρκεια μιας συναυλίας είναι ότι ενώ έρχομαι σε επαφή με κόσμο που δεν γνωρίζω, η μουσική μου – η μεταμορφώνεται σε κοινή μας γλώσσα και συνισταμένη, μας φέρνει κοντά και μας κάνει να νιώθουμε τα ίδια συναισθήματα.
Οι διαφορετικές κουλτούρες εξομοιώνονται μέσα απο το Σώμα της Τέχνης.
Πρόκειται για μία πολύτιμη και λεπτή διαδικασία συνεργασιών όπου Οι μουσικοί πρέπει να μπούνε μέσα στην ψυχή του έργου μου και ο μαέστρος να τους δείξει τον κατάλληλο δρόμο ώστε να βρεθούνε εκεί. Αυτό δεν είναι πάντα εύκολο. Γι’ αυτό και το κάθε έργο ηχεί πολύ διαφορετικά ανάλογα απο το ποιά ορχήστρα θα παιχτεί και το ποιός μαέστρος θα το διευθύνει. Έτσι ένα έργο μπορεί να αναδειχθεί ή και να αδικηθεί μέσα απο μια κακή εκτέλεση».
Η δική της γραμμή είναι πως μέσα απο αυτό που κάνει δεν ψάχνει οπαδούς στο εξωτερικό λόγω ξενομανίας, απλά με το είδος της δικής της μουσικής οι αισθήσεις του έξω κόσμου την αφουγκράζονται και την έχουν ήδη επιβραβεύσει. Δεν επιδιώκει να γίνει διάσημη μέσα απο το είδος της.
Την καθοδηγεί απλά η ανάγκη για έκφραση και δημιουργία.
Στην ερώτησή μας αν η Ελλάδα δίνει υποσχετικές ελευθερίας στη σύγχρονη εποχή:
«Η Ελλάδα πάντα μας δίνει ευκαιρίες αρκεί να τις αξιοποιούμε σωστά. Είναι στο χέρι μας να νιώσουμε δημιουργικοί και να δούμε την αισιόδοξη πλευρά των πραγμάτων.
Είναι απλά στη δική μας απόφαση να το κάνουμε.
Το έχει αποδείξει η τέχνη στο παρελθόν ότι πάντα στους δύσκολους καιρούς δείχνει τη δύναμή της. Διότι ο καλλιτέχνης δεν το βάζει κάτω: εμπνέεται, δουλέυει, αναζητά, απομονώνεται και στο τέλος δημιουργεί.
Σαφώς η περίοδος που διανύουμε με την πανδημία είναι πολύ δύσκολη και εγώ προσωπικά νιώθω ότι δεν είμαι στο περιβάλλον που θα ήθελα να δουλέψω πχ μέσα στους προηγούμενους μήνες παίχτηκαν κάποια έργα μου στο εξωτερικό στα οποία δεν μπόρεσα να ταξιδέψω για να παραυρεθώ.
Σίγουρα αυτή η κατάσταση ήδη μας έχει αλλάξει και θα φανεί και στη συνέχεια της ζωής μας αυτό.
Όμως η τέχνη έχει τον τρόπο να μας ανοίγει νέους ορίζοντες, νέους τρόπους έκφρασης δημιουργώντας διεξόδους.
Είναι σίγουρο πως όλη αυτή η αναμονή για επιστροφή στη κανονικότητα θα σχηματίζει εκρηκτική χαρά για τη στιγμή που θα ξαναζήσουμε τη σκηνή με το κοινό να είναι παρόν στους χάρτες της ζωής μας».
Ανάμεσα στην τέχνη της μουσικής της και στη μουσική της τέχνης της, με νότες συνεχούς καλλιτεχνικής αναζήτησης και διερεύνησης…
όπως η διερεύνηση «λευκού φάσματος αισιοδοξίας» στους θαλάμους εντατικής θεραπείας,
καλλιτέχνες όπως η Λίνα Τόνια…
υπάρχουν στην εποχή μας για να επιταχύνουν με το δημιουργικό πνεύμα τους ότι η κοινωνία απο μόνη στιγμές επιβραδύνει… την ανάγκη για ζωή,
αποδεικνύοντας στο διάβα των καιρών πως η κάθε μορφή ΤΕΧΝΗΣ έχει την πηγαία ικανότητα να …ενώνει ψυχές, συνειδήσεις και λαούς «υφαίνοντας πορείες διασταυρώσεων» μακριά απο «ήχους παρακάμψεως».
Ευχαριστούμε την Peugeot Hellas και την κα Κορίνα Βαλιράκη για τη συνεργασία.
Την Κλέλια Χαρίση ντύνουν:
–shop&trade Hellas,
–Saucony Hellas
–opus4jewelry
-Depolo
