Ζήσης Ψάλλας
Η κλινική κατάθλιψη είναι μια κοινή ψυχιατρική πάθηση με συχνά καταστροφικές συνέπειες. Μια νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Biological Psychiatry προάγει τη θεμελιώδη κατανόηση για το νευρικό κύκλωμα της κατάθλιψης στον ανθρώπινο εγκέφαλο.
Η θεραπεία της κατάθλιψης περιπλέκεται από την υψηλή ετερογένεια και την αξιοσημείωτη πολυπλοκότητα της νόσου. Υπάρχει διαθέσιμη φαρμακευτική αγωγή αλλά το ένα τρίτο των ασθενών δεν ανταποκρίνεται στις φαρμακευτικές θεραπείες πρώτης γραμμής. Άλλες θεραπείες όπως η εν τω βάθει διέγερση του εγκεφάλου (DBS) μπορούν να προσφέρουν στους ασθενείς ουσιαστική ανακούφιση, αλλά τα προηγούμενα αποτελέσματα ήταν ασυνεπή. Η ανάπτυξη πιο εξατομικευμένων θεραπειών και βελτιωμένων αποτελεσμάτων απαιτεί καλύτερη κατανόηση των νευροφυσιολογικών μηχανισμών της κατάθλιψης.
Με επικεφαλής τον Sameer Sheth, από το Baylor College of Medicine, οι ερευνητές συνέλεξαν ηλεκτροφυσιολογικές καταγραφές από περιοχές του προμετωπιαίου φλοιού του εγκεφάλου σε τρία άτομα. Όλοι είχαν σοβαρή κατάθλιψη ανθεκτική στη θεραπεία. Ο προμετωπιαίος φλοιός παίζει σημαντικό ρόλο στις ψυχιατρικές και γνωστικές διαταραχές, επηρεάζοντας την ικανότητα κάποιου να θέτει στόχους και να διαμορφώνει συνήθειες. Αυτές οι εξαιρετικά εξελιγμένες περιοχές του εγκεφάλου είναι ιδιαίτερα δύσκολο να μελετηθούν σε μη ανθρώπινα μοντέλα, επομένως τα δεδομένα που συλλέγονται από τη δραστηριότητα του ανθρώπινου εγκεφάλου είναι ιδιαίτερα πολύτιμα.
Οι ερευνητές έκαναν ηλεκτροφυσιολογικές καταγραφές της νευρικής δραστηριότητας από την επιφάνεια του εγκεφάλου χρησιμοποιώντας εμφυτευμένα ενδοκρανιακά ηλεκτρόδια και μέτρησαν τη σοβαρότητα της κατάθλιψης κάθε συμμετέχοντα για εννέα ημέρες. Οι ασθενείς υποβλήθηκαν σε χειρουργική επέμβαση στον εγκέφαλο ως μέρος μιας μελέτης σκοπιμότητας για θεραπεία με DBS.
Διαπιστώθηκε ότι η χαμηλότερη σοβαρότητα της κατάθλιψης συσχετίστηκε με μειωμένη νευρική δραστηριότητα χαμηλής συχνότητας και αυξημένη δραστηριότητα υψηλής συχνότητας. Οι αλλαγές στον πρόσθιο φλοιό του προσαγωγίου χρησίμευσαν ως η καλύτερη προγνωστική περιοχή της σοβαρότητας της κατάθλιψης. Πέρα από τον πρόσθιο φλοιό του προσαγωγίου, και σε ευθυγράμμιση με την ποικιλόμορφη φύση των μονοπατιών και των συμπτωμάτων της κατάθλιψης, εντοπίστηκαν ατομικά σύνολα χαρακτηριστικών που προέβλεπαν με επιτυχία τη σοβαρότητα της νόσου.
«Για να χρησιμοποιήσουμε τεχνικές νευροτροποποίησης για τη θεραπεία πολύπλοκων ψυχιατρικών ή νευρολογικών διαταραχών, πρέπει ιδανικά να κατανοήσουμε την υποκείμενη νευροφυσιολογία τους», είπε ο Sheth. «Είμαστε ενθουσιασμένοι που σημειώσαμε την αρχική πρόοδο στην κατανόηση του τρόπου με τον οποίο κωδικοποιείται η διάθεση στα ανθρώπινα προμετωπιαία κυκλώματα. Καθώς γίνονται διαθέσιμα περισσότερα τέτοια δεδομένα, ελπίζουμε ότι θα είμαστε σε θέση να προσδιορίσουμε ποια μοτίβα είναι κοινά μεταξύ των ατόμων και ποια είναι ατομικά. Αυτές οι πληροφορίες θα είναι κρίσιμες στο σχεδιασμό και την εξατομίκευση θεραπειών επόμενης γενιάς για την κατάθλιψη όπως το DBS».
Ο John Krystal, αρχισυντάκτης στο Biological Psychiatry, δήλωσε σχετικά: «Έχουμε τώρα μια αυξανόμενη συλλογή προσεγγίσεων που μπορούν να εφαρμοστούν στη χαρτογράφηση των κυκλωμάτων και στον χαρακτηρισμό των νευρικών κωδικών που κρύβουν την κατάθλιψη. Αυτή η γνώση θα καθοδηγήσει θεραπείες διέγερσης εγκεφάλου επόμενης γενιάς και θα βελτιώσει τον τρόπο με τον οποίο κατανοούμε και αντιμετωπίζουμε την κατάθλιψη».
