Φωτιές ανάβει στο οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης αλλά και στις διαπραγματεύσεις με το κουαρτέτο η γνωμοδότηση της oλομέλειας του Ελεγκτικού Συνεδρίου που κρίνει αντισυνταγματικές βασικές διατάξεις του ασφαλιστικού νομοσχεδίου.
Έπειτα από πολύωρη διάσκεψη το Ελεγκτικό Συνέδριο προχώρησε σε βασικές παρατηρήσεις, οι οποίες αφορούν σε θέματα αντισυνταγματικότητας στο νέο ασφαλιστικό νομοσχέδιο. Τα συμπεράσματά τους αυτά τα παρέδωσαν στα αρμόδια Υπουργεία οι δικαστές του Ανώτατου Δημοσιονομικού Δικαστηρίου, τονίζοντας μάλιστα πως λειτούργησαν κάτω από ασφυκτική χρονική πίεση.
Το Aνώτατο Δικαστήριο, η απόφαση του οποίου δεν δεσμεύει την κυβέρνηση, αφού ο ρόλος του είναι γνωμοδοτικός, σημειώνει ότι η όλη επεξεργασία των ασφαλιστικών διατάξεων έγινε υπό το κράτος ασφυκτικής χρονικής πίεσης λόγω του κατεπείγοντος του νομοσχεδίου….
Αρνητική ήταν και η εισήγηση του γενικού επιτρόπου στο Ελεγκτικό Συνέδριο Μιχαήλ Ζυμή.
Δύο είναι κυρίως οι άξονες στους οποίους κινείται η κριτική των δικαστών του Ελεγκτικού Συνεδρίου:
1) Ότι το νέο ασφαλιστικό νομοσχέδιο δεν στηρίζεται σε αναλογιστικές μελέτες ούτως ώστε να μπορεί να τεκμηριωθεί ότι στο μέλλον θα λειτουργήσει επ’ ωφελεία των ασφαλισμένων.
Όπως χαρακτηριστικά σημειώνεται στη γνωμοδότηση, είναι αμφίβολο ότι θα οδηγήσει το ασφαλιστικό στη βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος και ούτε αποδεικνύεται πως δεν θα μπορούσαν να υπάρξουν ηπιότερα μέτρα.
«Δεν συνάγεται ότι έχουν συνταχθεί και ληφθεί υπόψη αναλογιστικές μελέτες, ώστε να μπορεί να τεκμηριωθεί ότι το πλέγμα των διατάξεων αυτών και οι απονεμόμενες εφεξής παροχές, σε συνδυασμό με τα επιβαλλόμενα στους ασφαλισμένους βάρη, θα λειτουργήσει μελλοντικά επ’ ωφελεία των συνταξιούχων και θα επιφέρει, έστω και μακροπρόθεσμα, μία δίκαιη εξισορρόπηση του ευρύτερου κοινωνικού συμφέροντος (βιωσιμότητα συνταξιοδοτικού συστήματος) με τον νυν επιχειρούμενο περιορισμό των δικαιωμάτων και των νομίμων προσδοκιών τους, ούτε και αιτιολογείται η αδυναμία θεσμοθέτησης ηπιότερων εναλλακτικών μέτρων για την κατηγορία των συνταξιούχων που εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του παρόντος σχεδίου νόμου και να εξετασθεί η συνολική επιβάρυνσή της από τα διαδοχικώς θεσπιζόμενα σε βάρος της μέτρα (άρθρο 4 παρ. 5 του Συντάγματος)» αναφέρεται.
2) Το νέο ασφαλιστικό στηρίζεται στην ενιαία ασφαλιστική αντιμετώπιση προσώπων είτε αυτά είναι δημόσιοι λειτουργοί είτε ιδιώτες, γεγονός που παραβιάζει κατάφωρα το Σύνταγμα. Το ανώτατο δικαστήριο σημειώνει μάλιστα -όπως και σε παλαιότερη γνωμοδότησή του- ότι δεν είναι συνταγματικά ανεκτή η ενσωμάτωση σε έναν ασφαλιστικό φορέα των δημοσίων και των ιδιωτικών υπαλλήλων.
Αναλυτικά στη γνωμοδότηση του Ελεγκτικού Συνεδρίου για το θέμα αυτό σημειώνεται:
«Εν όψει του διατυπούμενου κανόνα περί υπαγωγής του συνόλου των ασφαλισμένων, ιδιωτικού και δημοσίου τομέα, σε έναν μοναδικό φορέα κοινωνικής ασφάλισης πρέπει να σημειωθεί η προγενέστερη θέση της Ολομέλειας του Ελεγκτικού Συνεδρίου, που εκφράστηκε με τα Πρακτικά της 4ης Ειδικής Συνεδρίασης της 29ης Ιουνίου 2010, σύμφωνα με την οποία η ένταξη των τακτικών δημοσίων υπαλλήλων και λειτουργών στον κλάδο κύριας σύνταξης του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, δεν συνάδει με τις συνταγματικές διατάξεις των άρθρων 103, 73 παρ. 2, 98 παρ. 1 περ. δ και στ, 80 παρ. 1 και 88 παρ. 2 και μεταβάλλει την αποκλειστική δικαιοδοσία του Ελεγκτικού Συνεδρίου… Συνεπώς, η υπαγωγή με νόμο σε ενιαίο ασφαλιστικό οργανισμό των δημοσίων υπαλλήλων και λειτουργών με τους λοιπούς εργαζόμενους δεν συνάδει με τη θέση που το ισχύον Σύνταγμα επιφυλάσσει σ’ αυτούς, δεδομένου ότι αυτή συνιστά συνταγματικό κεκτημένο, η ανατροπή του οποίου απαιτεί αναθεώρηση των σχετικών συνταγματικών διατάξεων. Περαιτέρω, η ρύθμιση αυτή θέτει ζήτημα αντίθεσης στην αρχή της προστατευόμενης εμπιστοσύνης που απορρέει από το κράτος δικαίου, δοθέντος ότι η υπαγωγή των εργαζομένων στο σύστημα κοινωνικής ή επαγγελματικής ασφάλισης αποτελεί ουσιώδη παράγοντα που εκτιμάται κατά την επιλογή του επαγγέλματος. Ενόψει αυτών, το υπό εξέταση σχέδιο νόμου, εφόσον στηρίζεται στην ενιαία ασφαλιστική αντιμετώπιση προσώπων που σύμφωνα με το Σύνταγμα δεν μπορούν να υπαχθούν στον ίδιο ασφαλιστικό οργανισμό, εγείρει ζήτημα αντισυνταγματικότητας στο σύνολό του, καθόσον ανατρέπεται το νομοθετικό του θεμέλιο».
Παράλληλα, το Ελεγκτικό Συνέδριο επισημαίνει πως δεν έχουν προηγηθεί αναλογιστικές μελέτες για τη βιωσιμότητα του ασφαλιστικού και υπογραμμίζει ότι η αύξηση των συντάξεων δεν μπορεί να γίνεται με υπουργική απόφαση αλλά με νόμο.
Επίσης, γίνεται αναφορά στις εξαιρέσεις που προβλέπει το επίμαχο νομοσχέδιο για βουλευτές, νομάρχες, δημάρχους κ.λπ.
