Υπάρχουν κι άλλες λύσεις εκτός από τα ορμονικά φάρμακα!
Το Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών (ΣΠΩ) είναι η συχνότερη ορμονική διαταραχή της σύγχρονης γυναίκας. Υπολογίζεται ότι περίπου 1 στις 15 Ελληνίδες 20-40 ετών πληρεί τα κριτήρια του ΣΠΩ, ενώ περίπου μία στις τρεις γυναίκες εκδηλώνει τουλάχιστον ένα από τα τυπικά συμπτώματα του συνδρόμου.
Αν και δεν έχουν όλες οι γυναίκες με ΣΠΩ ακριβώς τις ίδιες ενοχλήσεις, οι περισσότερες υποφέρουν από συχνή καθυστέρηση ή και έλλειψη περιόδου, υπερβολική τριχοφυΐα και ακμή, αύξηση βάρους ή δυσκολία απώλειας βάρους ή συνδυασμό των παραπάνω.
Είναι ενδιαφέρον ότι, ενώ οι περισσότερες γυναίκες με ΣΠΩ έχουν πολυκυστικές ωοθήκες στο υπερηχογράφημα γεννητικών οργάνων, ορισμένες θα έχουν φυσιολογικές ωοθήκες (αν και πληρούν τα κριτήρια για το ΣΠΩ). Επίσης, είναι πια γνωστό ότι το ΣΠΩ μπορεί να οδηγήσει μακροπρόθεσμα σε μεταβολικές επιπλοκές, όπως υψηλό σάκχαρο, αρτηριακή πίεση και χοληστερίνη.
Η «κλασική» θεραπεία για το ΣΠΩ που συνταγογραφείται από τους περισσότερους γιατρούς είναι ορμονικού τύπου, υπό τη μορφή αντισυλληπτικού χαπιού (το δημοφιλέστερο λέγεται Gynofen) ή συνθετικής προγεστερόνης (Duphaston, Primolut κ.α.).
Οι παραπάνω θεραπευτικές επιλογές, αν και είναι γενικά αποτελεσματικές στη ρύθμιση της περιόδου και, λιγότερο συχνά, στη βελτίωση της ακμής και της υπερβολικής τριχοφυΐας, δεν προσεγγίζουν ολιστικά το ΣΠΩ, το οποίο γνωρίζουμε πια ότι επηρεάζει ευρύτερα το μεταβολισμό της γυναίκας – όχι μόνο το ορμονικό προφίλ.
Επιπλέον, το όφελος αυτών των θεραπειών διαρκεί όσο διάστημα η γυναίκα λαμβάνει τα φάρμακα, ενώ το ΣΠΩ επανέρχεται σύντομα μετά τη διακοπή τους. Αυτό δημιουργεί ιδιαίτερες ανησυχίες, όταν μια γυναίκα με ΣΠΩ επιθυμεί να μείνει έγκυος, όπου επιβάλλεται να διακόψει τις ορμονικές θεραπείες που έχουν και αντισυλληπτική δράση. Στην περίπτωση αυτή, απαιτείται διαφορετική στρατηγική που να ελαχιστοποιεί την αρνητική επίδραση του ΣΠΩ στην ορμονική λειτουργία της γυναίκας και διευκολύνει τη φυσιολογική σύλληψη.
Η πλέον φυσική και μακροπρόθεσμη θεραπευτική παρέμβαση είναι η απώλεια του περιττού βάρους. Είναι γνωστό ότι οι υπέρβαρες γυναίκες με ΣΠΩ βοηθούνται σημαντικά από την απώλεια έστω και μερικών κιλών. Συνήθως, το πρώτο σημείο βελτίωσης είναι η περίοδος, η οποία έρχεται πιο τακτικά.
Η πιο τακτική περίοδος βελτιώνει τη γονιμότητα της γυναίκας και, κατ’ επέκταση, την πιθανότητα εγκυμοσύνης. Επίσης, ελαττώνει την πιθανότητα αποβολής και σακχάρου στην εγκυμοσύνη (που συμβαίνουν συχνότερα στις γυναίκες με ΣΠΩ).
Επίσης, με την πάροδο του χρόνου, κι άλλα ενοχλήματα, όπως η υπερβολική τριχοφυία και η ακμή, ενδέχεται να βελτιωθούν. Στο πιο μακροπρόθεσμο μέλλον, ελαττώνεται ο κίνδυνος ανάπτυξης σακχαρώδη διαβήτη, υπέρτασης και υψηλής χοληστερίνης (όλα συχνότερα σε γυναίκες με ΣΠΩ). Βέβαια, η απώλεια βάρους έχει νόημα μόνο στις υπέρβαρες γυναίκες με ΣΠΩ και δεν ενδείκνυται για εκείνες που έχουν φυσιολογικό βάρος ή είναι αρκετά αδύνατες.
Νεότερα δεδομένα υποδεικνύουν τη σημασία της συχνής σωματικής άσκησης (κυρίως αερόβιας) και της κατάλληλης δίαιτας κατά του ΣΠΩ. Αυτές οι αλλαγές στον τρόπο ζωής έχουν το ουσιαστικό πλεονέκτημα ότι αποτελούν τις μόνες φυσικές μεθόδους (χωρίς φάρμακα) που μπορεί να ωφελήσουν όλες τις γυναίκες με ΣΠΩ, τόσο τις υπέρβαρες όσο και εκείνες με κανονικό βάρος (περίπου οι μισές γυναίκες με ΣΠΩ).
Η αερόβια άσκηση ελαττώνει στην αντίσταση την ινσουλίνη, από την οποία υποφέρουν πολλές γυναίκες. Σχετικά με τη διατροφή, υπάρχουν ενδείξεις ότι η εφαρμογή δίαιτας φιλικής προς την ινσουλίνη και το σάκχαρο, μπορεί να βελτιώσει το ορμονικό και μεταβολικό προφίλ στο ΣΠΩ.
Στον τομέα των φαρμάκων, υπάρχουν πια εναλλακτικές επιλογές για τις γυναίκες με ΣΠΩ.
Η μετφορμίνη είναι γνωστό αντιδιαβητικό φάρμακο που έχει αρχίσει να χρησιμοποιείται και στο ΣΠΩ (λόγω της σχέσης ΣΠΩ και ινσουλίνης). Τα σημαντικότερα πλεονεκτήματα της μετφορμίνης είναι η ασφάλειά της (δεν είναι ορμόνη), η ολιστική δράση της ενάντια στο ΣΠΩ και η βελτίωση της γονιμότητας (λόγω εμφάνισης πιο τακτικής περιόδου).
Οι πιο πρόσφατες έρευνες έχουν υποδείξει την ασφάλεια της μετφορμίνης ακόμα και στην εγκυμοσύνη, όπου μπορεί να ελαττώσει την πιθανότητα αποβολής και σακχάρου. Αξίζει, τέλος, να αναφερθεί ότι και η βοτανοθεραπεία έχει το ρόλο της κατά των ορμονικών διαταραχών. Έχει βρεθεί ότι ορισμένα φυτά έχουν ευνοϊκή ορμονική δράση κατά της ανισορροπίας που προκαλεί το ΣΠΩ.
Έχοντας πάντα υπόψη ότι και τα βότανα είναι «φάρμακα» με σπάνιες αλλά υπαρκτές παρενέργειες, δεν είναι καθόλου παράλογο μια γυναίκα με ΣΠΩ που δεν έχει βοηθηθεί από τις παραδοσιακές θεραπείες, να δοκιμάσει σε κάποια φάση της ζωής της αυτή την εναλλακτική επιλογή.
Αυριανό θέμα: Ο ρόλος της φυτοθεραπείας στο ΣΠΩ
Διαβάστε περισσότερα: www.gynaikologos.net
Το κείμενο υπογράφει ο Δρ. ΘΑΝΟΣ ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ MD(London) MRCOG FHEA
Μαιευτήρας Χειρ. Γυναικολόγος
Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Λονδίνου
