Μια ομάδα νέων, που ασχολούνταν συστηματικά με τα θέματα του πολιτισμού, θέλησε να δώσει μια άλλη πνοή στον τόπο. Σκέφτηκαν, λοιπόν, ότι ένας χώρος στον οποίο θα φιλοξενούνταν και θα δημιουργούσαν άνθρωποι των τεχνών και των γραμμάτων ίσως να έκανε το κυκλαδίτικο νησί τους γνωστό σε πολύ περισσότερο κόσμο, πέρα από εκείνους που το επισκέπτονται, κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού.
Ο στόχος ήταν και παραμένει το αναγνωστικό κοινό παγκοσμίως. Κατ’ άλλους, ο ποιοτικός τουρισμός. Άλλωστε, πολιτισμός δεν είναι μόνο τα πανηγυριώτικα τραγούδια… Η ιδέα έγινε πράξη, σχεδόν αμέσως, από τη τότε δημοτική Αρχή. Αυτή η πρωτοβουλία παραμένει μοναδική για τα ελληνικά δεδομένα. Είναι γνωστό, άλλωστε, ότι το ελληνικό κράτος ξοδεύει ελάχιστα για τον πολιτισμό.
Η παραδοσιακή αρχιτεκτονική του οικισμού, με τα μικρά λευκά σπίτια, σε συγκινεί. Τις εποχές, που όλα ήταν πολύ δύσκολα για την επιβίωση των ανθρώπων και τίποτα δεν ήταν περιττό, φαίνεται ότι καθετί φτιάχτηκε με κόπο και με σοφία. Οι άνθρωποι προσπαθούσαν να εξυπηρετήσουν τις ανάγκες τους, αλλά συμβάδιζαν με τους προδιαγεγραμμένους όρους που η φύση είχε θέσει. Πολύς ήλιος, ακόμα πιο πολύς αέρας, λίγο νερό. Οι Λεύκες, παλιά πρωτεύουσα του νησιού, βρίσκονται σχεδόν στο κέντρο της Πάρου.
Αυτός ο εξαιρετικός τόπος είναι χωρίς υπερβολή ο πλέον κατάλληλος για το «Σπίτι της Λογοτεχνίας». Εκεί το παλιό Ξενία μετατράπηκε σ’ ένα φιλόξενο καταφύγιο. Ο Δήμος Πάρου το 2004 παραχώρησε το κτίριο που λειτουργούσε αρχικά ως Ξενία και στη συνέχεια ως ξενοδοχείο στο Ε.ΚΕ.ΜΕ.Λ. απεμπολώντας το δικαίωμα είσπραξης ενοικίου. Χαλάλισε επί της ουσίας τα χρήματα που λάμβανε ως ενοίκιο για το καλό ολόκληρου του τόπου. Η δημοτική Αρχή κοίταξε το μακροπρόθεσμο συμφέρον του κυκλαδίτικου νησιού και όχι την τσέπη της. Άλλωστε, η πνευματική «ακτινοβολία» ενός τέτοιου κέντρου πολιτισμού είναι βέβαιο ότι υπερκαλύπτει τους λογιστικούς υπολογισμούς…
Όταν το «Σπίτι της Λογοτεχνίας» ξεκίνησε τη λειτουργία του, οι πάντες τού επιφύλαξαν θερμή υποδοχή. Οι αναφορές των ελληνικών και των διεθνών Μ.Μ.Ε. σε αυτό το εγχείρημα ήταν εκτενείς, σημαντικές και οι έπαινοι συνεχίζουν να δίνονται σε εκείνους που το έστησαν. Όλα αυτά γέμισαν με αισιοδοξία τους Παριανούς που στηρίζουν τη λειτουργία του.
Η δημοτική Αρχή για το καλό της λογοτεχνίας, των συγγραφέων, των μεταφραστών, των αναγνωστών αλλά και της τοπικής κοινωνίας (ποιοτικός τουρισμός) αποφάσισε η ίδια να συντηρεί το κτίριο και οποιοσδήποτε συγγραφέας ή μεταφραστής να μπορεί να μένει δωρεάν εκεί για μερικές μέρες – καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους – για να επεξεργαστεί το συγγραφικό υλικό του και να εμπνευστεί από αυτόν τον όμορφο τόπο.
Όμως η διοίκηση του Ε.ΚΕ.ΜΕ.Λ. δεν αρκέστηκε σε αυτό. Αποφάσισε να επωφεληθεί οικονομικά από αυτή τη συνεργασία που ο Δήμος Πάρου προσέφερε, επωμιζόμενος το κόστος. Έτσι, στην επίσημη ιστοσελίδα www.ekemel.gr βλέπουμε ότι η φιλοξενία στο «Σπίτι της Λογοτεχνίας» στην Πάρο έχει αντίτιμο και μάλιστα με διαφορετικό κόστος για τους ανθρώπους των γραμμάτων εντός και εκτός Ε.Ε.!
Προϋπόθεση για την κράτηση δωματίου είναι η έγκαιρη καταβολή του ποσού». Με έναν πρόχειρο υπολογισμό, διαπιστώνουμε ότι μόνο για τους τρεις καλοκαιρινούς μήνες, που η ζήτηση είναι μεγάλη, τα 14 δίκλινα δωμάτια – που είναι συνήθως γεμάτα – αποφέρουν στα ταμεία του Ε.ΚΕ.ΜΕ.Λ. πάνω από 6.000 ευρώ, εάν φυσικά οι ένοικοι προέρχονται από χώρες της Ε.Ε. Επί της ουσίας, το Ε.ΚΕ.ΜΕ.Λ. όρισε ενοίκιο και το εισπράττει με τη δικαιολογία των «σεμιναρίων», όπως καταγγέλθηκε στη zougla.gr.
Η κα Ζέρβα επεσήμανε ότι από το συμβολικό αυτό αντίτιμο – που ξεπερνά σύμφωνα με τους δικούς μας υπολογισμούς τα 6.000 ευρώ το χρόνο –, δεν καλύπτονται ούτε κατ’ ελάχιστο τα έξοδα που το Ε.ΚΕ.ΜΕ.Λ. βάζει από την τσέπη του για όσα διοργανώνονται εκεί. Άλλωστε – μας είπε – υπάρχει υπάλληλος στην Αθήνα που ασχολείται αποκλειστικά και τις κρατήσεις και τα τρέχοντα για το «Σπίτι της Λογοτεχνίας» στις Λεύκες.
Μας εξήγησε, δε, ότι η δημιουργία της βιβλιοθήκης που υπάρχει εκεί έχει και αυτή κόστος. Βέβαια, εκείνοι που επικοινώνησαν με τη zougla.gr και μας κατήγγειλαν το γεγονός μάς τόνισαν ότι τα βιβλία της βιβλιοθήκης έχουν προσφέρει δωρεάν οι ίδιοι οι συγγραφείς!
Όταν ρωτήσαμε την κα Ζέρβα αν η σύμβαση που υπογράφτηκε πριν από έξι χρόνια με τον Δήμο Πάρου προβλέπει την καταβολή έστω και αυτού του συμβολικού ποσού, μας είπε αρχικά ότι το προβλέπει, αλλά στη συνέχεια δεν φάνηκε να είναι και τόσο σίγουρη.
Όμως στην επίσημη ιστοσελίδα του Δήμου Πάρου διαβάζουμε ότι η παραμονή των συγγραφέων στον συγκεκριμένο χώρο είναι δωρεάν! Συγκεκριμένα στο www.paros.gr αναφέρεται ότι «Οι συγγραφείς και οι μεταφραστές μπορούν να φιλοξενηθούν στο “Σπίτι της Λογοτεχνίας” για περιόδους από δύο εβδομάδες έως τρεις μήνες. Η διαμονή είναι δωρεάν για όλους τους Ευρωπαίους υπηκόους (ημερήσια καταβολή για υπηκόους άλλων χωρών: 15 €)».
Ο Δήμος Πάρου αποφάσισε να συνδράμει σε αυτή την προσπάθεια, ξεπερνώντας όλες τις γραφειοκρατικές αγκυλώσεις, επιβαρύνοντας τον δικό του προϋπολογισμό για το καλό του νησιού. Κατά συνέπεια ο Παριανός δημότης πληρώνει από την τσέπη του το κόστος συντήρησης του κτιρίου, τους λογαριασμούς, τις υπηρεσίες καθαριότητας και φροντίδας, ενώ το Ε.ΚΕ.ΜΕ.Λ. έχει οικονομικό όφελος και απειροελάχιστα έξοδα από κάτι που δεν του ανήκει.
Το βέβαιο είναι ότι, μέσα στα έξι χρόνια της λειτουργίας του, το «Σπίτι της Λογοτεχνίας» αγαπήθηκε από τον πνευματικό κόσμο στην Ελλάδα και το εξωτερικό και καθιερώθηκε στις συνειδήσεις όλων και των ντόπιων ως ένας τόπος πνευματικής παραγωγής, στη μέση του Αιγαίου. Δεν θα έπρεπε να παρέχει τις υπηρεσίες του δωρεάν σε εκείνους που ενδιαφέρονται απ’ όπου και αν προέρχονται; Η χρέωση που γίνεται δεν θα έπρεπε να είναι εν γνώσει του Δήμου Πάρου, άρα και του Παριανού λαού;
