Η κατάθεση στη Βουλή των Ελλήνων, στις 15 Δεκεμβρίου 2025, του Σχεδίου Νόμου του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας με τίτλο «Χάρτης Μετάβασης των Ενόπλων Δυνάμεων στη Νέα Εποχή» σηματοδοτεί την έναρξη μιας εκτεταμένης νομοθετικής διαδικασίας, που αφορά το σύνολο σχεδόν των κρίσιμων λειτουργιών των Ενόπλων Δυνάμεων.
Το προτεινόμενο πλαίσιο εντάσσεται στη δέσμη πολιτικών της «Ατζέντας 2030» και αποτελεί συνέχεια των αποφάσεων που ελήφθησαν σε κυβερνητικό επίπεδο, μετά την παρουσίασή του από τον Υπουργό Εθνικής Άμυνας και την έγκρισή του από το Υπουργικό Συμβούλιο στις 30 Σεπτεμβρίου 2025.
Το Σχέδιο Νόμου συγκροτείται ως ενιαίο θεσμικό κείμενο που ρυθμίζει ζητήματα σταδιοδρομίας, εξέλιξης, μισθολογικής κατάστασης, εκπαίδευσης και υπηρεσιακής κατάστασης του στρατιωτικού προσωπικού, καθώς και θέματα στρατολογίας, εφεδρείας και εθελοντικής στράτευσης.
Η φιλοσοφία του βασίζεται στη διασύνδεση των οργανικών δομών των Ενόπλων Δυνάμεων με τις πραγματικές υπηρεσιακές ανάγκες, στη σαφή τυποποίηση των κανόνων υπηρεσιακής εξέλιξης και στη διαμόρφωση ενιαίου πλαισίου λειτουργίας, για όλες τις κατηγορίες προσωπικού.
Κεντρικό άξονα του Σχεδίου Νόμου αποτελεί η θεσμοθέτηση οργανικών θέσεων Αξιωματικών κατά κλάδο, προέλευση, βαθμό και κατηγορία, καθώς και η αναδιαμόρφωση της διαδικασίας κρίσεων και παραμονής στους βαθμούς, με την ανασύνθεση των Συμβουλίων Κρίσεων και τον επανακαθορισμό των προϋποθέσεων της υπηρεσιακής εξέλιξης. Παράλληλα, εισάγονται νέοι βαθμοί για τους μόνιμους Υπαξιωματικούς των Κλάδων και των Κοινών Σωμάτων, καθώς και νέοι βαθμοί για τους Επαγγελματίες Οπλίτες, οι οποίοι εντάσσονται ως Υπαξιωματικοί Ειδικής Προέλευσης.
Οι προαγωγές συνδέονται αποκλειστικά με την κάλυψη κενών οργανικών θέσεων ανωτέρων βαθμών, ενώ ρυθμίζονται εκ νέου οι προϋποθέσεις μετάταξης αποφοίτων Ανωτάτων Σχολών Μονίμων Υπαξιωματικών στο σώμα των Αξιωματικών.
Σημαντικό μέρος του Σχεδίου Νόμου επικεντρώνεται στην αναδιάρθρωση του μισθολογικού πλαισίου των στελεχών των Ενόπλων Δυνάμεων. Προβλέπεται η αναμόρφωση των βασικών μισθών και των μισθολογικών κλιμακίων με βάση τα έτη υπηρεσίας και την κατηγορία προέλευσης, καθώς και η δημιουργία διακριτών μισθολογικών βαθμίδων, στις οποίες αποτυπώνεται η σταδιακή μισθολογική εξέλιξη, σύμφωνα με τους νέους βαθμούς. Ταυτόχρονα, εισάγεται ενιαία ρύθμιση των καταστάσεων των Αξιωματικών και των μόνιμων Υπαξιωματικών, με σαφή διαχωρισμό μεταξύ κύριων και πρόσθετων καταστάσεων.
Στο πεδίο της εκπαίδευσης, το Σχέδιο Νόμου προβλέπει την αναδιοργάνωση της ακαδημαϊκής εκπαίδευσης μέσω της σύστασης της Διακλαδικής Διοίκησης Ακαδημαϊκής Εκπαίδευσης (ΔΙΔΑΕ), με καθορισμό των αρμοδιοτήτων και των οργάνων της. Παράλληλα, θεσμοθετείται η σύμπραξη της Σχολής Εθνικής Άμυνας και της Ανώτατης Διακλαδικής Σχολής Πολέμου με Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα και Ανώτατα Στρατιωτικά Εκπαιδευτικά Ιδρύματα για την υλοποίηση Προγραμμάτων Μεταπτυχιακών Σπουδών, ενισχύοντας τον ακαδημαϊκό χαρακτήρα και τη διακλαδικότητα της ανώτατης στρατιωτικής εκπαίδευσης.
Ιδιαίτερη βαρύτητα αποδίδεται στη στρατολογία και στη θητεία. Το Σχέδιο Νόμου αναμορφώνει το ισχύον στρατολογικό πλαίσιο, ρυθμίζοντας εκ νέου ζητήματα αναβολών για σπουδαστές δευτεροβάθμιας και τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, για μόνιμους κατοίκους εξωτερικού, καθώς και τη διαδικασία κρίσης της δυνατότητας στράτευσης ατόμων με ψυχικές παθήσεις.
Καθορίζεται το πλαίσιο εκπαίδευσης των οπλιτών, η διαδικασία επιμόρφωσής τους μέσω των Κέντρων Διά Βίου Μάθησης των Ενόπλων Δυνάμεων, καθώς και οι κανόνες τοποθετήσεων και μεταθέσεών τους, με στόχο την κάλυψη υπηρεσιακών αναγκών και ιδίως των μονάδων που εδρεύουν σε παραμεθόριες περιοχές. Παράλληλα, εισάγονται ρυθμίσεις για τη μετεκπαίδευση της εφεδρείας και θεσμοθετείται ο ενεργός εθελοντής έφεδρος, με σκοπό την ενίσχυση της επιχειρησιακής ετοιμότητας των εφέδρων.
Θεσπίζεται επίσης η δυνατότητα εθελοντικής στράτευσης των γυναικών, καθώς και κίνητρο για την κατάταξη ανυπότακτων στις Ένοπλες Δυνάμεις έως την 31η Δεκεμβρίου 2027. Επιπλέον, ρυθμίζονται ζητήματα υγειονομικής εξέτασης και απόλυσης των Επαγγελματιών Οπλιτών, καθώς και θέματα που αφορούν στη λειτουργία της Στρατιωτικής Δικαιοσύνης.
Το Σχέδιο Νόμου συνοδεύεται από Ανάλυση Συνεπειών Ρύθμισης και συνιστά ένα ολοκληρωμένο θεσμικό εγχείρημα, το οποίο επηρεάζει τη δομή, τη λειτουργία και το ανθρώπινο δυναμικό των Ενόπλων Δυνάμεων σε βάθος χρόνου. Η επεξεργασία και η αξιολόγησή του στο πλαίσιο της κοινοβουλευτικής διαδικασίας αποκτά ιδιαίτερη σημασία, καθώς οι προβλεπόμενες ρυθμίσεις διαμορφώνουν το πλαίσιο μέσα στο οποίο θα λειτουργήσουν οι Ένοπλες Δυνάμεις στη νέα επιχειρησιακή, κοινωνική και θεσμική πραγματικότητα.
Σκοπός του Σχεδίου Νόμου είναι:
α) ο εξορθολογισμός και η βελτίωση του πλαισίου σταδιοδρομίας των στελεχών των Ενόπλων Δυνάμεων και η ενίσχυση της αξιοκρατίας στην εξέλιξή τους,
β) η εισαγωγή νέων μισθολογικών ρυθμίσεων για τα στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων,
γ) ο εκσυγχρονισμός και η ενοποίηση των ρυθμίσεων για την κατάσταση των στελεχών,
δ) η αναβάθμιση της λειτουργίας των στρατιωτικών σχολών των Ενόπλων Δυνάμεων,
ε) η παροχή ολοκληρωμένης εκπαίδευσης στους οπλίτες για τη βέλτιστη δυνατότητα υπεράσπισης της πατρίδας, την παροχή πιστοποιημένης επιμόρφωσης για τη διασύνδεση με την αγορά εργασίας, καθώς και την αύξηση της στελέχωσης των υπηρεσιών των Ενόπλων Δυνάμεων και ειδικότερα αυτών που εδρεύουν σε παραμεθόριες περιοχές και
στ) η αύξηση της επιχειρησιακής ετοιμότητας των εφέδρων.
Αντικείμενο του Σχεδίου Νόμου είναι:
α) η θεσμοθέτηση οργανικών θέσεων των Αξιωματικών των Ενόπλων Δυνάμεων (ΕΔ) κατά Κλάδο των Ενόπλων Δυνάμεων, προέλευση, βαθμό και κατηγορία,
β) η αναδιαμόρφωση της συγκρότησης των Συμβουλίων Κρίσεων των Αξιωματικών,
γ) η αναδιαμόρφωση των προϋποθέσεων παραμονής των Αξιωματικών ανά βαθμό,
δ) η θέσπιση νέων βαθμών των μόνιμων Υπαξιωματικών των Κλάδων και των Κοινών Σωμάτων (ΚΣ) των ΕΔ,
ε) η διενέργεια προαγωγών αποκλειστικά για κάλυψη κενών οργανικών θέσεων ανωτέρων βαθμών,
στ) η θέσπιση νέων βαθμών των Επαγγελματιών Οπλιτών (ΕΠΟΠ) ως Υπαξιωματικών Ειδικής Προέλευσης (ΥΕΠ),
ζ) η ρύθμιση των προϋποθέσεων και της διαδικασίας μετάταξης των μόνιμων Υπαξιωματικών, αποφοίτων των Ανωτάτων Σχολών Μόνιμων Υπαξιωματικών (ΑΣΜΥ), στο σώμα Αξιωματικών,
η) η αναδιάρθρωση των βασικών μισθών και των μισθολογικών κλιμακίων των στελεχών των ΕΔ, τα οποία συνδέονται με τα έτη υπηρεσίας και την κατηγορία προέλευσης,
θ) η δημιουργία μισθολογικών βαθμίδων ανά κατηγορία προέλευσης, στις οποίες αποτυπώνεται η σταδιακή μισθολογική τους εξέλιξη σύμφωνα με τους νέους βαθμούς,
ι) η ενιαία ρύθμιση των ζητημάτων που αφορούν στις καταστάσεις των Αξιωματικών και μόνιμων Υπαξιωματικών και ο σαφής διαχωρισμός των καταστάσεων σε κύριες και πρόσθετες,
ια) η σύσταση της Διακλαδικής Διοίκησης Ακαδημαϊκής Εκπαίδευσης (ΔΙΔΑΕ), ο καθορισμός των αρμοδιοτήτων και των οργάνων της,
ιβ) η σύμπραξη της Σχολής Εθνικής Άμυνας (ΣΕΘΑ) και της Ανώτατης Διακλαδικής Σχολής Πολέμου (ΑΔΙΣΠΟ) με τα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα (ΑΕΙ) και τα Ανώτατα Στρατιωτικά Εκπαιδευτικά Ιδρύματα (ΑΣΕΙ) για την εκπόνηση Προγραμμάτων Μεταπτυχιακών Σπουδών (ΠΜΣ),
ιγ) η ρύθμιση ζητημάτων που αφορούν στην υποχρέωση στράτευσης,
ιδ) η αναμόρφωση της στρατολογικής νομοθεσίας και ιδίως των ρυθμίσεων που αφορούν στη χορήγηση αναβολής σε σπουδαστές δευτεροβάθμιας ή τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, στη χορήγηση αναβολής σε μόνιμους κατοίκους εξωτερικού και στην κρίση της δυνατότητας στράτευσης όσων πάσχουν από ψυχικές παθήσεις,
ιε) ο καθορισμός του πλαισίου εκπαίδευσης των οπλιτών,
ιστ) ο καθορισμός διαδικασίας για την επιμόρφωση των οπλιτών στα Κέντρα Διά Βίου Μάθησης (ΚΔΒΜ) των ΕΔ,
ιζ) ο καθορισμός πλαισίου για τις τοποθετήσεις και μεταθέσεις των οπλιτών,
ιη) η ρύθμιση θεμάτων μετεκπαίδευσης εφεδρείας και η θέσπιση του θεσμού του ενεργού εθελοντή έφεδρου,
ιθ) η θεσμοθέτηση εθελοντικής στράτευσης γυναικών,
κ) η παροχή κινήτρου σε ανυπότακτους για κατάταξη στις ΕΔ έως την 31η.12.2027,
κα) η ρύθμιση θεμάτων υγειονομικής εξέτασης και απόλυσης των ΕΠΟΠ και
κβ) η ρύθμιση θεμάτων που αφορούν στη Στρατιωτική Δικαιοσύνη.
Επισυνάπτονται η Ανάλυση Συνεπειών Ρύθμισης και το Σχέδιο Νόμου.
