Eπιμέλεια: Άννα Δόλλαρη
Τα τελευταία χρόνια, με την άνοδο του διαδικτύου και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, οι haters είναι ένα φαινόμενο που συναντάται όλο και πιο συχνά. Πρόκειται για ανθρώπους που αποδοκιμάζουν έντονα τους άλλους, τους ασκούν κακόβουλη κριτική, επιτίθενται λεκτικά, μπορεί να χρησιμοποιούν άσεμνους χαρακτηρισμούς, βγάζουν μίσος, κακία και προσπαθούν να πληγώσουν, κάτι που πολλές φορές καταφέρνουν, γιατί αρκετές φορές τα θύματα παίρνουν προσωπικά την επίθεση.
Ένα από τα δεκάδες θύματα κακόβουλης επίθεσης και ρητορικής μίσους είναι και η Μαρία Δεληθανάση φιλόλογος και διορθώτρια στην ιστοσελίδα «Zougla.gr», της οποίας όταν έγινε γνωστή η καταγγελία εναντίον του πρώην συζύγου της για τον ξυλοδαρμό της, δέχτηκε κάποια μηνύματα που όχι μόνο δεν έδειχναν διάθεση συμπαράστασης ή στοιχειώδους ανθρωπιάς αλλά αντιθέτως πολλά από αυτά απέπνεαν κακία, τοξικότητα, μίσος και χαιρεκακία παρά τη δυσάρεστη εμπειρία που έχει βιώσει η ίδια ως γυναίκα και ως άνθρωπος.
Ένα δημόσιο σχόλιο πραγματικά σοκαριστικό είναι αυτό στο οποίο ο αποστολέας της ευχόταν να είχε βρεθεί στη θέση της Γαρυφαλλιάς, της 26χρονης κοπέλας που δολοφονήθηκε στις 17 Ιουλίου του 2021 και βρέθηκε νεκρή σε παραλία της Φολεγάνδρου. Ο καθ’ ομολογία δράστης της δολοφονίας σύμφωνα με το κατηγορητήριο τη χτύπησε, την άτυχη Γαρυφαλλιά, την έσυρε στα βράχια και την πέταξε στη θάλασσα, με τον ίδιο να αποδίδει τη στυγνή δολοφονία στην κακιά στιγμή και στις λανθασμένες οδηγίες που του έδωσε για την παραλία όπου κατευθύνονταν.
Ο 52χρονος άνδρας σε ένα ξέσπασμα αδικαιολόγητου μίσους, όπως αποδείχτηκε στην πορεία κρυμμένος πίσω από ένα γυναικείο ψευδώνυμο, όπως άλλωστε κάνουν οι περισσότεροι που δεν έχουν καν το θάρρος της γνώμης τους και φορούν προσωπεία, ευχήθηκε στη Μαρία Δεληθανάση να έχει την ίδια τύχη με την Γαρυφαλλιά εκφράζοντας κατηγορηματικά την άποψη ότι θα έπρεπε και η ίδια να έχει ανάλογη κατάληξη, “νεκρή” ή “ανάπηρη”.
Η χυδαιότητα των εκφράσεων με τις οποίες απευθύνθηκε στη νέα γυναίκα και μητέρα ενός ανήλικου παιδιού, όχι μόνο ξεπερνούν κάθε φαντασία και όριο προσβάλλοντας την τιμή της, την αξιοπρέπειά της, τη γυναικεία αλλά και την ανθρώπινη υπόστασή της αλλά κρίθηκαν από τις αρχές απειλητικά για την ίδια της τη ζωή, με το κατηγορητήριο να παραπέμπει τον δράστη στο δικαστήριο με την κατηγορία της απειλής και της εξύβρισης.
Όμως τα θύματα δεν πρέπει να σιωπούν. Και η Μαρία Δεληθανάση, η δική μας Μαρία, δίνει ένα ηχηρό μήνυμα πως όταν μας προσβάλλουν, μασ απειλούν και μας αδικούν πρέπει να υψώνουμε το ανάστημά μας και να δυναμώνουμε τη φωνή μας.
Έτσι λοιπόν η Μαρία Δεληθανάση, απευθύνθηκε στην αστυνομία μέσω της οποίας κινητοποιήθηκε το αρμόδιο τμήμα της Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος .
Εν συνεχεία ο εισαγγελέας διέταξε άρση απορρήτου και με αυτόν τον τρόπο εντοπίστηκε από τα κεντρικά η IP διεύθυνσή του και κατ’επέκταση και ο ίδιος.
Στις 9 Δεκεμβρίου θα διεξαχθεί η δίκη στο Μονομελές Πλημμελειοδικείο Αθηνών του 52χρονου άνδρα, ο οποίος θα κληθεί να αντιμετωπίσει πρόσωπο με πρόσωπο το θύμα της αχαρακτήριστης επίθεσής του και όλοι αναρωτιούνται εάν ενώπιον παρουσία των δικαστικών λειτουργών να έχει το θάρρος να υποστηρίξει όσα έγραψε.
Κανείς ατιμώρητος και καμία σιωπή για τέτοιου είδους επιθέσεις.
Πώς εξηγείται σύμφωνα με τους ειδικούς η συμπεριφορά των haters;
Το σίγουρο είναι ότι οι haters δεν τα έχουν καλά με τον εαυτό τους. Συνήθως η αυτοεκτίμηση τους είναι χαμηλή, νιώθουν ανασφάλεια, έχουν αισθήματα κατωτερότητας και δεν νιώθουν ικανοποιημένοι με τη ζωή τους. Σημαντικό ρόλο παίζει, φυσικά, το οικογενειακό υπόβαθρο. Πολλές φορές, τα άτομα που επιδεικνύουν τέτοιες συμπεριφορές προέρχονται από οικογένειες στις οποίες υπήρχαν αρκετά προβλήματα.
Για παράδειγμα, αν ένα παιδί βίωνε μέσα στο οικογενειακό περιβάλλον μίσος και εκφοβισμό, είτε ως θεατής, αν αυτό αφορούσε τη σχέση μεταξύ των γονέων, είτε ως δέκτης, είναι πολύ πιθανό να υιοθετήσει αντίστοιχη στάση ως ενήλικας. Σε αυτή την περίπτωση, πέρα από το γεγονός ότι το παιδί μιμείται το πρότυπο του, η συμπεριφορά λειτουργεί ως ένας τρόπος διαχείρισης της επώδυνης εμπειρίας. Πολύ συχνά αυτό που κάνουμε στους άλλους, το έχουμε υποστεί και οι ίδιοι, και η αναπαραγωγή της συμπεριφοράς αυτής είναι ένας τρόπος να διαχειριστούμε την πληγή μας.
Τα άτομα αυτά, λοιπόν, βλέπουν κάποιον, την ευτυχία, την επιτυχία, τα επιτεύγματα, τη ζωή του και εκεί αναγνωρίζουν κάτι που λείπει από τη δική τους ζωή, με αποτέλεσμα να βιώνουν έντονη ζήλεια.
Σύμφωνα με τον ορισμό της Επιτροπής Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης, με τον όρο μισαλλόδοξος λόγος (hate speech) νοείται «κάθε μορφή έκφρασης που διαδίδει, υποκινεί, προωθεί ή δικαιολογεί το ρατσιστικό μίσος, την ξενοφοβία, τον αντισημιτισμό ή άλλες μορφές μίσους που βασίζονται στη μισαλλοδοξία, συμπεριλαμβανομένων αυτής που εκφράζεται μέσω του επιθετικού εθνικισμού και εθνοκεντρισμού, των διακρίσεων και της εχθρότητας κατά των μειονοτήτων, των μεταναστών και των ανθρώπων με καταγωγή από την αλλοδαπή». Ο όρος μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να περιγράψει ιδιαίτερα υβριστική, έως και απειλητική συμπεριφορά, καθώς και σχόλια που είναι συνήθως προσβλητικά».
Σύμφωνα με μια έρευνα που διεξάγεται από το πρόγραμμα SELMA, η ρητορική μίσους μπορεί να προκαλέσει άμεσες και έμμεσες επιπτώσεις στην ψυχολογική ευεξία των ατόμων, βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα. Τα θύματα της ρητορικής μίσους στο διαδίκτυο μπορεί να παρουσιάζουν χαμηλή αυτοεκτίμηση, μπορεί να αισθάνονται μοναξιά ή απομόνωση ή να υποφέρουν από διαταραχές ύπνου, αυξημένο άγχος και αισθήματα φόβου και ανασφάλειας. Σαφέστατα παραβιάζεται και η ανθρώπινη αξιοπρέπειά τους. Δεν επηρεάζονται όλα τα θύματα με τον ίδιο τρόπο.
Οι επιπτώσεις εξαρτώνται από διάφορους παράγοντες, όπως εμπειρίες του παρελθόντος, ψυχολογική και σωματική δύναμη ή τις διαθέσιμες πηγές υποστήριξης.
Ο μισαλλόδοξος λόγος στο διαδίκτυο έχει επίσης ευρύτερο κοινωνικό κόστος. Μπορεί να δημιουργήσει κλίμα φόβου και πόλωσης στην κοινωνία ενώ μπορεί να γιγαντώσει φαινόμενα ρατσισμού και μίσους.
Η έκθεση της έρευνας υπογραμμίζει ότι οι νέοι συχνά υιοθετούν μια αδιάφορη στάση απέναντι στο μισαλλόδοξο διαδικτυακό λόγο. Συνήθως τον αντιλαμβάνονται ως αστείο. Αυτή η στάση, της μη απόρριψης μπορεί να οδηγήσει σε μιμητικές συμπεριφορές και αυτός είναι ένας ακόμα κίνδυνος που ελλοχεύει.
