Ανταπόκριση από Στρασβούργο – Νίκος Ρούσσης
Η γήρανση του ευρωπαϊκού πληθυσμού δημιουργεί σοβαρές ανησυχίες σχετικά με την επάρκεια των συντάξεων, στο εγγύς μέλλον, για ορισμένες ομάδες, συμπεριλαμβανομένων γυναικών και ηλικιωμένων συνταξιούχων, αλλά και για τους μελλοντικούς συνταξιούχους, συμπεραίνει σε μελέτη της η Υπηρεσία Ερευνών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, που διανεμήθηκε σήμερα σε επιλεγμένους παραλήπτες!
Ειδικά για αυτούς που πρόκειται να συνταξιοδοτηθούν στο εγγύς μέλλον, στη μελέτη υπογραμμίζεται ότι πολλά θα εξαρτηθούν από την επιτυχία των προσπαθειών για την ενθάρρυνση και την παράταση της επαγγελματικής ζωής, εξισορροπώντας το μεγαλύτερο προσδόκιμο ζωής
Στην 40σέλιδη μελέτη τονίζεται ιδιαίτερα ακόμη ότι, ενώ οι εθνικές μεταρρυθμίσεις αντιμετώπισαν με μεγάλη επιτυχία ζητήματα γύρω από τη βιωσιμότητα των συνταξιοδοτικών συστημάτων, εξακολουθούν να υπάρχουν ανησυχίες σχετικά με την επάρκεια των συντάξεων, ιδίως στο μέλλον.
Γενικότερα αναφέρεται πως η δημογραφία έχει σημασία για την οικονομία, την αγορά εργασίας, την υγειονομική περίθαλψη, τις συντάξεις, το περιβάλλον, τη δικαιοσύνη μεταξύ των γενεών αλλά και στα αποτελέσματα των εκλογών.
Η Ε.Ε. έχει δει τον πληθυσμό της να αυξάνεται σημαντικά – περίπου το ένα τέταρτο από το 1960 – και σήμερα να ανέρχεται σε περισσότερους από 500 εκατομμύρια ανθρώπους. Ωστόσο, η κατάσταση τώρα αρχίζει να παραμένει στάσιμη, πριν από την αναμενόμενη μείωσή της από τα μέσα του αιώνα.
Ο πληθυσμός της Ε.Ε. γηράσκει δραματικά, καθώς το προσδόκιμο ζωής αυξάνεται και τα ποσοστά γονιμότητας μειώνονται κάτω από τα επίπεδά τους στο παρελθόν. Αυτό έχει σοβαρές επιπτώσεις σε διάφορους τομείς, όπως η οικονομία, η υγειονομική περίθαλψη και οι συντάξεις. Η ελεύθερη κυκλοφορία εντός της Ε.Ε. και η μετανάστευση από τρίτες χώρες διαδραματίζουν επίσης σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της δημογραφίας σε επιμέρους κράτη-μέλη και περιφέρειες.
Σε επίπεδο Ε.Ε., τόσο οι άνδρες όσο και οι γυναίκες έχουν δει το μέσο προσδόκιμο ζωής τους να αυξάνεται περισσότερο από 10 χρόνια από τις αρχές της δεκαετίας του 1960 μέχρι σήμερα, αν και οι γυναίκες εξακολουθούν να ζουν περισσότερο από τους άνδρες κατά μέσο όρο. Εν τω μεταξύ, ο αριθμός των παιδιών που γεννήθηκαν μειώθηκε από τον μέσο όρο της Ε.Ε.-28, περίπου 2,5 παιδιά ανά γυναίκα το 1960, λίγο κάτω από 1,6 σήμερα. Αυτό είναι πολύ χαμηλότερο από τα 2,1 γεννήσεις ανά γυναίκα που θεωρούνται απαραίτητα στις ανεπτυγμένες χώρες για τη διατήρηση του πληθυσμού μακροπρόθεσμα, ελλείψει μετανάστευσης.
Στη μελέτη υποστηρίζεται ότι η μετανάστευση έχει αποκτήσει όλο και μεγαλύτερη σημασία για την επέκταση ή τη διατήρηση του πληθυσμού της Ε.Ε. Τόσο το 2015 όσο και το 2017, η φυσική αλλαγή του πληθυσμού (ζωντανές γεννήσεις μείον τους θανάτους) ήταν ελαφρώς αρνητική και η καθαρή εισερχόμενη μετανάστευση ήταν επομένως καίριας σημασίας για την αύξηση του πληθυσμού που παρατηρήθηκε εκείνη την περίοδο.
Συνδυασμένες, αυτές οι τάσεις καταλήγουν σε δραματική γήρανση της Ε.Ε.-28, των οποίων ο ενεργός πληθυσμός (ηλικίας 15 έως 64 ετών) συρρικνώθηκε για πρώτη φορά το 2010 και αναμένεται να μειώνεται κάθε χρόνο έως το 2060. Αντίθετα, το ποσοστό των ατόμων ηλικίας 80 ετών και άνω στον πληθυσμό της Ε.Ε.-.28 αναμένεται να υπερδιπλασιαστεί έως το 2050, φθάνοντας το 11,4%. Το 2006, υπήρχαν τέσσερα άτομα σε ηλικία εργασίας (15-64) για κάθε άτομο ηλικίας 65 ετών και άνω. Έως το 2050, ο λόγος αυτός αναμένεται να είναι μόνο δύο άτομα. Αυτή η προοπτική είναι ουσιαστικά καθορισμένη βραχυπρόθεσμα, τουλάχιστον, που σημαίνει ότι εστιάζεται στην εξομάλυνση της μετάβασης σε έναν ηλικιωμένο πληθυσμό και στην προσαρμογή στις ανάγκες του.
