Υπάρχουν στιγμές στη ζωή μας που νιώθουμε πως κάποιος άλλος κρατά το κλειδί της αξίας μας. Μια απόρριψη, μια αδιαφορία, μια σκληρή κριτική, ένα σχόλιο ή απλά μια σιωπή μπορεί να μας ρίξει σε έναν φαύλο κύκλο αμφισβήτησης. Κάποιος δεν μας διάλεξε. Κάποιος δεν απάντησε στο μήνυμά μας. Κάποιος μας έκλεισε την πόρτα. Και κάπως έτσι, γεννιούνται οι ερωτήσεις μέσα μας: «Μήπως δεν είμαι αρκετός;», «Τι μου λείπει;», «Γιατί όχι εγώ;». Είναι ανθρώπινο να πληγωθούμε. Είναι ανθρώπινο να ψάχνουμε επιβεβαίωση. Αλλά είναι και πολύ επικίνδυνο να πιστέψουμε ότι η απόρριψη καθορίζει την αξία μας.
Και ποιος δεν το έχει κάνει αυτό στον εαυτό του! Έχω υπάρξει κι εγώ σ’ αυτό το δύσκολο σημείο. Ξέρω πώς είναι όταν οι πράξεις (ή η σιωπή) των άλλων σε κάνουν να νιώθεις ασήμαντος. Όμως μέσα από την προσωπική μου διαδρομή, έμαθα να αντιστρέφω το βλέμμα μου. Αντί να αναρωτιέμαι «τι δεν πάει καλά με μένα», επέλεξα να κάνω κάτι τελείως διαφορετικό: να σταθώ δίπλα στον εαυτό μου. Γι’ αυτό θέλω να μοιραστώ μαζί σου τρία πράγματα που μπορείς να κάνεις για να μείνεις πιστός στον εαυτό σου και να προστατέψεις την αξία σου, όταν νιώθεις ότι οι άλλοι την υποτιμούν.
Το πρώτο που έκανα ήταν να καλλιεργήσω μια βαθιά, εσωτερική αυτοπεποίθηση που δεν εξαρτάται, άρα και δεν κλονίζεται από κανέναν. Η αυτοπεποίθηση δεν είναι έπαρση. Δεν σημαίνει ότι νομίζεις πως είσαι καλύτερος από τους άλλους. Είναι μια εσωτερική βεβαιότητα ότι ξέρεις ποιος είσαι, τι προσφέρεις και γιατί έχει αξία αυτό που κάνεις. Προσωπικά, όταν ήρθε μια επαγγελματική απόρριψη, ήμουν ήδη σε ένα σημείο της ζωής μου όπου πίστευα αρκετά στον εαυτό μου ώστε να μην μπορεί κανείς να μου το πάρει αυτό. Και αυτό με προστατεύει γιατί δεν περιμένω η επιβεβαίωση να έρθει απ’ έξω. Πίστεψε στον εαυτό σου σε βαθμό που να αγγίζει σχεδόν τα όρια του… παραλόγου! Πίστεψε ότι, ακόμη κι αν κανείς άλλος δεν το βλέπει, η πορεία σου έχει αξία, η προσπάθειά σου έχει νόημα.
Το δεύτερο που έμαθα είναι να θυμίζω στον εαυτό μου ότι οι άνθρωποι που με απορρίπτουν ή με κρίνουν, δεν με γνωρίζουν πραγματικά. Και στη δική σου περίπτωση, δεν ξέρουν τι έχεις περάσει, τι έχεις παλέψει, τι έχεις ξεπεράσει. Δεν ξέρουν ούτε τι σε πονάει, ούτε τι σε κρατάει όρθιο. Και δεν χρειάζεται να το ξέρουν. Φτάνει που το ξέρεις εσύ. Έτσι λοιπόν, μην επιτρέπεις να σε διαμορφώνει κανείς με βάση τις μισές ή στρεβλές αλήθειες και προκαταλήψεις τους. Έτσι κι αλλιώς, η κρίση τους βασίζεται αποκλειστικά στους δικούς τους περιορισμούς.
Για το λόγο αυτό, το τρίτο, και ίσως πιο δύσκολο, είναι να καταλάβεις ότι πολλές φορές η προσπάθεια κάποιου να σε μειώσει δεν έχει καμία σχέση με σένα. Έχει σχέση με εκείνον που στην πραγματικότητα παλεύει με τα δικά του θέματα. Είναι η δική του ανασφάλεια που προβάλλεται πάνω σου. Όταν κάποιος δεν πιστεύει στον εαυτό του, δυσκολεύεται να αντέξει τη δική σου αυτοπεποίθηση. Όταν βλέπουν κάποιον να ακτινοβολεί αυτοπεποίθηση και σιγουριά, τους καθρεφτίζει τις δικές τους ανασφάλειες. Και τότε, αντί να εμπνευστούν, προσπαθούν να τον «μαζέψουν», να τον κάνουν να αμφιβάλλει – γιατί έτσι δεν νιώθουν μόνοι. Και κάπως έτσι, γίνεται ξεκάθαρο ότι η κρίση τους δεν αντικατοπτρίζει την αξία σου, αλλά τη σχέση που έχουν με τον δικό τους εαυτό. Η κριτική τους είναι αντανάκλαση της δικής τους αυτοεικόνας. Οπότε μη λυπάσαι και μην το παίρνεις προσωπικά.
Γι’αυτό, να θυμάσαι: κάθε φορά που κάποιος σε απορρίπτει, εσύ έχεις την επιλογή είτε να μικρύνεις είτε να σταθείς πιο ψηλά. Πίστεψε στον εαυτό σου τόσο, που να μην μπορεί να σε κλονίσει κανείς. Θυμήσου ότι όσοι σε κρίνουν, δεν σε γνωρίζουν πραγματικά. Και τέλος, μην ξεχνάς ότι η απόρριψη, τις περισσότερες φορές, δεν λέει τίποτα για σένα, αλλά πολλά για εκείνον που την εκφράζει. Μείνε σταθερός στον δρόμο σου, ακόμη κι όταν είναι μοναχικός, στην αξία σου, ακόμη κι αν κανείς άλλος δεν τη βλέπει.
Ιουλία Καζάνα-McCarthy
Δρ. Κοινωνιολογίας (University of Surrey, UK)
MSc Psychology (c.) (Brunel University of London)
Πιστοποιημένη Life Coach (International Coaching Federation, ICF)
Solution Focused Θεραπεύτρια (BRIEF & The Solution Focused Universe)
