Από το νέο έτος, οι έλεγχοι στα δηλωθέντα ενοίκια ιδιοκτητών και ενοικιαστών, θα πραγματοποιούνται αυτόματα. Μέχρι σήμερα η ΑΑΔΕ δεν είχε τη δυνατότητα άμεσης σύγκρισης των ποσών που δηλώνουν οι δύο πλευρές, παρά μόνο εφόσον διενεργούνταν έλεγχος και στα δύο φυσικά πρόσωπα. Η αδυναμία αυτή είχε ως αποτέλεσμα να εντοπίζονται εκ των υστέρων λάθη και παραλείψεις στους σχετικούς κωδικούς του εντύπου Ε1, ιδίως σε περιπτώσεις επιστροφής ενοικίου.
«Κόκκινος συναγερμός» με το Μητρώο Ιδιοκτησίας Ακινήτων
Με την ενεργοποίηση του Μητρώου Ιδιοκτησίας Ακινήτων, το σύστημα θα επισημαίνει αυτόματα περιπτώσεις όπου ιδιοκτήτες και ενοικιαστές δηλώνουν διαφορετικά στοιχεία. Το ίδιο θα ισχύει και για αγοραπωλησίες ακινήτων, όταν πωλητής και αγοραστής αναγράφουν διαφορετικά ποσά.
Το Μητρώο δεν θα περιορίζεται μόνο στον εντοπισμό αποκλίσεων, αλλά θα παρέχει έτοιμα δεδομένα στους ελεγκτές, επιτρέποντάς τους να εξάγουν συμπεράσματα για τις πραγματικές τιμές ενοικίασης και πώλησης.
Έλεγχοι σε εξωπραγματικές τιμές πώλησης
Ενδεικτικά, εάν διαπιστωθεί ότι διαμέρισμα 50 τ.μ. στο Κολωνάκι, με τιμή ζώνης 4.250 ευρώ/τ.μ., δηλώθηκε ότι πωλήθηκε έναντι 80.000 ευρώ, οι ελεγκτές θα παρεμβαίνουν άμεσα. Παρότι ο φόρος υπολογίζεται με βάση την αντικειμενική αξία, θα διερευνάται το ενδεχόμενο συναλλαγής «κάτω από το τραπέζι», καθώς η πραγματική εμπορική αξία αντίστοιχου ακινήτου υπερβαίνει τις 300.000 ευρώ.
Στους ελέγχους θα περιλαμβάνονται τραπεζικοί λογαριασμοί, πιστωτικές κάρτες και πιθανά εμβάσματα. Παρόμοια διαδικασία θα ακολουθείται και για τα μισθώματα. Σε περιοχές υψηλής ζήτησης, όπως το Κολωνάκι, δηλωμένα ενοίκια της τάξης των 300–400 ευρώ τον μήνα θα ενεργοποιούν ελέγχους στα περιουσιακά στοιχεία και στις τραπεζικές κινήσεις των ιδιοκτητών.
Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, η μέση ετήσια δαπάνη ενοικίου ήταν:
• 2017: 210 ευρώ
• 2018: 189 ευρώ
• 2023: 211 ευρώ
Τα ποσά αυτά θεωρούνται μη ρεαλιστικά και αποδίδονται σε εκτεταμένη υποδήλωση. Για τις φοιτητικές κατοικίες, η μέση μηνιαία δαπάνη ενοικίου αυξήθηκε από 154 ευρώ το 2017 σε 173 ευρώ το 2023.
Τέλος στα μετρητά για τα μισθώματα
Από την 1η Ιανουαρίου καταργείται η πληρωμή ενοικίων με μετρητά. Η καταβολή θα γίνεται υποχρεωτικά μέσω τραπεζών.
Σε περίπτωση παράβασης:
• Οι ιδιοκτήτες χάνουν την έκπτωση 5% στη φορολόγηση των εισοδημάτων από ενοίκια.
• Οι ενοικιαστές χάνουν το επίδομα ενοικίου, που αντιστοιχεί σε ένα μηνιαίο μίσθωμα.
Περιορισμός αλλά όχι εξάλειψη της φοροδιαφυγής
Το οικονομικό επιτελείο αναγνωρίζει ότι το μέτρο δεν θα εξαλείψει πλήρως τη φοροδιαφυγή, καθώς ιδιοκτήτης και ενοικιαστής μπορούν να συμφωνούν σε χαμηλότερο δηλωμένο μίσθωμα και στην πληρωμή του υπολοίπου «στο χέρι». Ωστόσο, οι πολλαπλές διασταυρώσεις εισοδημάτων εκτιμάται ότι θα αποκαλύψουν περιπτώσεις μεγάλης φοροδιαφυγής.
Χιλιάδες περιπτώσεις αδήλωτων εισοδημάτων
Ήδη έχουν εντοπιστεί χιλιάδες φορολογούμενοι με αδήλωτα εισοδήματα, κυρίως από ακίνητη περιουσία. Οι αρμόδιες αρχές εκτιμούν ότι ο φόβος των ελέγχων θα λειτουργήσει αποτρεπτικά για την απόκρυψη εσόδων από ενοίκια.
Σύμφωνα με πληροφορίες:
• Στα νότια προάστια δηλώθηκε ενοίκιο 300 ευρώ για διαμέρισμα 4ου ορόφου, ενώ η αγορά κινείται γύρω στα 1.200 ευρώ.
• Στον Άγιο Δημήτριο εντοπίστηκε μίσθωμα 10 ευρώ για διαμέρισμα 30 τ.μ.
• Στην Ηλιούπολη δηλώθηκαν 20 ευρώ για διαμέρισμα 133 τ.μ.
• Στο Χαλάνδρι βρέθηκε διαμέρισμα 119 τ.μ. με ενοίκιο μόλις 30 ευρώ.
Οι περιπτώσεις αυτές βρίσκονται ήδη στο μικροσκόπιο της φορολογικής διοίκησης.
