Το χειρουργείο μπορεί σε κάποιες περιπτώσεις να αντικαταστήσει τη συστηματική παρακολούθηση και αναμονή στα πλαίσια της αντιμετώπισης του καρκίνου του προστάτη, ιδιαίτερα στους νεότερους ασθενείς.
Σύμφωνα με πρόσφατα ερευνητικά ευρήματα, ο κίνδυνος θανάτου και εξάπλωσης του καρκίνου στους ασθενείς με καρκίνο του προστάτη βρέθηκε μικρότερος σε αυτούς που υποβλήθηκαν σε ριζική προστατεκτομή, σε σύγκριση με αυτούς που δεν υποβλήθηκαν, ανεξάρτητα από την ηλικία τους. Όταν όμως εξετάστηκαν τα αποτελέσματα της μελέτης στις διαφορετικές ηλικιακές υποομάδες των συμμετεχόντων, βρέθηκε ότι το πλεονέκτημα της ριζικής προστατεκτομής εντοπιζόταν μόνο στους άνδρες με το μεγαλύτερο προσδόκιμο ζωής.
Για χρόνια, οι ειδικοί διαφωνούν για το εάν ο καλύτερος τρόπος αντιμετώπισης του προστατικού καρκίνου είναι η αφαίρεση του αδένα ή η συστηματική παρακολούθηση της νόσου, χωρίς άμεση παρέμβαση. Παράλληλα, διαφωνία υπάρχει ανάμεσα στους ειδικούς και ως προς την αξία της εξέτασης του προστατικού αντιγόνου στον τομέα της πρόληψης και της αντιμετώπισης της νόσου.
Οι ειδικοί που δε συμφωνούν με τη χειρουργική αφαίρεση του αδένα, υποστηρίζουν ότι πολλοί από τους όγκους δε θα γίνουν ποτέ απειλητικοί για τη ζωή του ασθενούς και είναι αρκετό να ελέγχεται η εξέλιξη του με συχνές εξετάσεις.
Ο προστάτης είναι ένας μικρός αδένας σε σχήμα καρυδιού που βρίσκεται κάτω από την ουροδόχο κύστη. Παράγει το υγρό που θρέφει και μεταφέρει τα σπερματοζωάρια. Εκτιμάται ότι περίπου 233.000 άνδρες στις ΗΠΑ θα διαγνωστούν μέσα στο τρέχον έτος με καρκίνο του προστάτη. Ο οποίος μπορεί να εντοπιστεί με το συνδυασμό της εξέτασης του προστατικού αντίγονου και της φυσικής εξέτασης του αδένα.
Η ερευνητική ομάδα του Harvard σε συνεργασία με ερευνητές από το πανεπιστήμιο της Uppsalla στη Σουηδία χρησιμοποίησαν δεδομένα από μια μεγάλη σκανδιναβική έρευνα και ανέλυσαν τα στοιχειά 700 ανδρών με καρκίνο του προστάτη σε πρώιμο στάδιο. Ο σκοπός της μελέτης ήταν η διερεύνηση του προσδόκιμου ζωής των ασθενών αυτών.
Οι άνδρες χωρίστηκαν με τυχαίο τρόπο σε αυτούς που θα υποβάλλονταν σε χειρουργείο και σε αυτούς που θα παρακολουθούσαν το νόσημα συστηματικά, χωρίς κάποια άλλη θεραπεία. Όλοι οι άνδρες ήταν κάτω από 75 ετών και είχαν προσδόκιμο ζωής 10 χρόνια ή και παραπάνω. Οι επιστήμονες παρακολούθησαν την πορεία τους για 23 χρόνια μέχρι και το 2012.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, το 58% των ανδρών στην ομάδα του χειρουργείου και το 71% στην ομάδα της παρακολούθησης πέθαναν κατά τη διάρκεια της μελέτης. Ο καρκίνος του προστάτη ήταν η αιτία θανάτου για το 18% των ασθενών στην ομάδα του χειρουργείου και για το 28% των ασθενών στην ομάδα της παρακολούθησης.
Οι ερευνητές τονίζουν ότι η παρακολούθηση των συμμετεχόντων μέσα στο χρονικό διάστημα 1989-1999, οπότε και γινόταν η συλλογή των δεδομένων, γινόταν μόνο με φυσική εξέταση και όχι με την εξέταση του προστατικού αντιγόνου. Αυτό σημαίνει ότι σήμερα ένας άνδρας θα μπορούσε να διαγνωστεί σε πιο πρώιμο στάδιο, σε σύγκριση με τους άνδρες της μελέτης. Παράλληλα, οι ειδικοί επισημαίνουν ότι ο καρκίνος του προστάτη είναι ένας τύπος καρκίνου με αργή εξέλιξη.
Αυτό που στην πραγματικότητα η μελέτη δείχνει είναι ότι σε ένα μέσο διάστημα παρακολούθησης 13.4 ετών, 8 άνδρες χρειάστηκε να υποβληθούν σε ριζική προστατεκτομή για να σωθεί τελικά ένας από καρκίνο του προστάτη. Αυτό είναι το πλεονέκτημα της ριζικής προστατεκτομής, όπως οι ερευνητές το αναφέρουν, έναντι της συστηματικής παρακολούθησης. Παράλληλα, βρέθηκε ότι ο καρκίνος ήταν λιγότερο πιθανό να εξαπλωθεί στους άνδρες άνω των 65 που υποβάλλονταν σε χειρουργείο, χωρίς όμως αυτό να μεταφράζεται απαραίτητα σε κάποιο όφελος αναφορικά με το προσδόκιμο ζωής.
Σε γενικές γραμμές ωστόσο, ήταν μια καλοσχεδιασμένη μελέτη που δείχνει το όφελος της έγκαιρης αντιμετώπισης του καρκίνου του προστάτη. Τα αποτελέσματα της όμως, αντικρούονται με αυτά μιας πρόσφατης μελέτης στην οποία συμμετείχαν αμερικανοί βετεράνοι και η οποία δείχνει ότι η ριζική προστατεκτομή δεν έχει κάποιο επιπλέον όφελος έναντι της συστηματικής παρακολούθησης της νόσου. Στη μελέτη αυτή όμως, οι συμμετέχοντες ήταν μεγαλύτερης ηλικίας και είχαν άλλα χρόνια προβλήματα υγείας.
Μπορεί τα αποτελέσματα των μελετών να μην είναι καθοριστικά, σίγουρα όμως παρέχουν σημαντικές πληροφορίες που συνεισφέρουν δημιουργικά στον επιστημονικό διάλογο για την αποτελεσματική αντιμετώπιση του καρκίνου του προστάτη.
Πηγή : nlm.nih.gov
Το άρθρο επιμελήθηκε ο Κ.Κωνσταντινίδης, Χειρουργός, Ουρολόγος-Ανδρολόγος, Πρόεδρος του Ανδρολογικού Ινστιτούτου Αθηνών, www.andrologia.gr
