Η νότια Ρόδος βιώνει μια ολοένα και πιο επικίνδυνη πραγματικότητα: το ελάφι Dama dama, σύμβολο του νησιού, έχει εξελιχθεί σε πηγή σοβαρών κινδύνων για οδηγούς και αγρότες, εξαιτίας του αυξανόμενου πληθυσμού του.
Πριν από δύο ημέρες (25/11), στην περιοχή Πλημμύρι, ένας 19χρονος στρατιώτης γλίτωσε από βέβαιο ατύχημα, όταν ελάφι πετάχτηκε μπροστά στο όχημά του. Το περιστατικό ανέδειξε ότι το πρόβλημα δεν αφορά μεμονωμένες περιπτώσεις, αλλά αποτελεί μια διαρκή απειλή.
Εικόνα έπειτα από περιστατικό, όπου ένα ελάφι πετάχτηκε μπροστά από το αυτοκίνητο που βλέπετε
Αριθμοί που προβληματίζουν
Σύμφωνα με τη Διεύθυνση Δασών Δωδεκανήσου, την τριετία 2021–2023 καταγράφηκαν 215 νεκρά και δεκάδες τραυματισμένα ελάφια σε τροχαία.
2021: 74 νεκρά – 11 τραυματισμένα
2022: 70 νεκρά – 20 τραυματισμένα
2023: 71 νεκρά – 11 τραυματισμένα
Την ίδια ώρα, η Αστυνομία κατέγραψε 2.858 τροχαία υλικών ζημιών, εκ των οποίων 27 οφείλονταν σε σύγκρουση με ελάφι. Τα στοιχεία δείχνουν σταθερή και ανησυχητική παρουσία του κινδύνου στο οδικό δίκτυο.
Αγρότες σε αδιέξοδο
Οι παραγωγοί της περιοχής κάνουν λόγο για οικονομική αποστράγγιση: ζημιές σε καλλιέργειες, μειωμένη παραγωγή και υψηλό κόστος προστασίας. Οι λύσεις περί περιφράξεων ή περιορισμένων πάρκων, θεωρούνται ανεπαρκείς για το μέγεθος του προβλήματος.
Θεσμικές πρωτοβουλίες και πολιτικές δεσμεύσεις
Το ζήτημα έχει φτάσει πλέον στο επίκεντρο της τοπικής διακυβέρνησης. Υπάρχουν δεσμεύσεις για αναβάθμιση του θέματος σε κυβερνητικό επίπεδο και για επίσκεψη αρμόδιων υπουργών.
Παράλληλα εξετάζεται η δημιουργία ειδικού φορέα διαχείρισης του πληθυσμού των ελαφιών, ώστε να διασφαλιστεί συνέχεια και λογοδοσία.
Ωστόσο, παλαιότερες επιστημονικές εισηγήσεις —όπως εκείνες του 2022 για πρόγραμμα στείρωσης— εγκρίθηκαν, αλλά δεν εφαρμόστηκαν, γεγονός που ενισχύει το κλίμα δυσπιστίας.
Οι λύσεις που εξετάζονται
Η συζήτηση στρέφεται σε ένα πολυεπίπεδο σχέδιο που περιλαμβάνει:
Καταγραφή και ηλεκτρονική σήμανση των ζώων
Ελεγχόμενα προγράμματα στείρωσης και αντισύλληψης
Δημιουργία ανοιχτών πάρκων σε κατάλληλες ζώνες (π.χ. Γαδουρά, Ψίνθος, Απόλλωνας)
Παροχή νερού και τροφής σε απομονωμένα σημεία για να απομακρύνονται από καλλιέργειες
Στοχευμένες περιφράξεις ύψους 2,5 μ. με πλήρη επιδότηση για αγρότες
Ενισχυμένη οδική σήμανση σε σημεία συχνής διέλευσης
Μετακίνηση μέρους του πληθυσμού σε άλλες περιοχές, με αυστηρή μέριμνα για την ευζωία των ζώων
Οικονομική πίεση και κοινωνική κόπωση
Οι ζημιές δεν περιορίζονται σε χαμένες σοδειές, αλλά επεκτείνονται σε υποδομές, φυτικό κεφάλαιο και χαμένα εισοδήματα, δημιουργώντας κλίμα ανασφάλειας και αποθαρρύνοντας νέους παραγωγούς. Οι οδηγοί νιώθουν εκτεθειμένοι, ιδιαίτερα τη νύχτα. Το πρόσφατο συμβάν στο Πλημμύρι υπενθυμίζει ότι ένα θανατηφόρο ατύχημα μπορεί να συμβεί ανά πάσα στιγμή.
Η προστασία του ελαφιού αποτελεί κομμάτι της ταυτότητας του νησιού, αλλά η κοινωνία ζητά λύσεις που θα προστατεύουν τόσο τα ζώα, όσο και τους ανθρώπους. Η ισορροπία αυτή απαιτεί τεκμηρίωση, συνεργασία και συνέπεια στην εφαρμογή και όχι απλώς καλές προθέσεις.
