Μισό αιώνα μετά, το «Κορίτσι του Ναπάλμ» στέλνει ηχηρό μήνυμα για τα παιδιά του πολέμου στην Ουκρανία

Έχει  περάσει μισός αιώνας, από τις 8 Ιουνίου 1972, όταν η 59χρονη σήμερα Φαν Τι Κιμ Πούκ, φωτογραφήθηκε από τον φωτογράφο του Associated Press Νικ Ουτ, στο Βιετνάμ να τρέχει γυμνή σε έναν αυτοκινητόδρομο με τα αδέρφια της, αφού τα ρούχα της κάηκαν από μια από τις βόμβες ναπάλμ που έπεσαν στο χωριό της. Μια φωτογραφία που είναι από τις πιο εμβληματικές του 20ου αιώνα, η οποία παρέμεινε ως σύμβολο όχι μόνο του πολέμου του Βιετνάμ αλλά της φρίκης του πολέμου. 

Σήμερα ζει στο Άγιαξ του Οντάριο στον Καναδά, με τη μητέρα, τον σύζυγο και τα δύο παιδιά της και διευθύνει έναν μη κερδοσκοπικό οργανισμό για να βοηθάει παιδιά που διαβιούν σε δύσκολες συνθήκες, είτε στην χώρα τους γίνεται πόλεμος.

Με την ευκαιρία της 50ης επετείου, η φωτογραφία με τίτλο «Ο τρόμος του πολέμου» που έγινε περισσότερο γνωστή ως «Κορίτσι του Ναπάλμ», κυκλοφόρησε για άλλη μια φορά στα social media.

Η παραγωγός του Καναδικού CBC, Σίλβια Τόμσον συναντήθηκε με την Φαν Τι Κιμ Πούκ, με την ευκαιρία της επετείου. Κάθισαν σε ένα πάρκο στο Άγιαξ του Οντάριο, μίλησαν για το παρελθόν αλλά και για το σήμερα, με τον πόλεμο στην Ουκρανία να βρίσκεται στο επίκεντρο της συζήτησης τους.

Το «Κορίτσι του Ναπάλμ», βροντοφωνάζει το ισχυρό μήνυμα που απευθύνει προς τα παιδιά που ζουν μέσα στον πόλεμο στην Ουκρανία.

«Για να είμαι ειλικρινής, έχουν το δικαίωμα να θυμώνουν και να μισούν. Το μόνο πράγμα που μπορώ να πω στα παιδιά αυτά, είναι απλώς να μην τα παρατάνε».

-Έχουν περάσει 50 χρόνια από τότε που βγήκε αυτή η φωτογραφία. Τι σκέφτηκες την πρώτη φορά που το είδες;

«Την πρώτη φορά που είδα τη φωτογραφία μου, μετά από 14 μήνες στο νοσοκομείο, ω  Θεέ μου. Την πρώτη φορά που το είδα, είπα “Τι!” και “Γιατί μου έβγαλε έτσι τη φωτογραφία;” Ένιωθα τόσο άσχημη και ντροπή γιατί ήμουν γυμνή. Ήμουν παιδί. Πραγματικά μισούσα αυτή την εικόνα… και ένιωθα, καταλαβαίνει άραγε  κανείς τον πόνο μου;»

-Τι βλέπουμε σε αυτή τη φωτογραφία;

«Μόλις με άγγιξε το ναπάλμ, τα ρούχα μου κάηκαν, τα τράβηξα και τα έβγαλα. Θυμάμαι ακόμα τα καμένα χέρια μου και βλέπω όλη τη σκηνή, όλη τη φωτιά. Ήμουν τόσο τρομοκρατημένη και φοβόμουν τόσο πολύ. Και ευχαρίστησα τον Θεό που δεν κάηκαν τα πόδια μου, και μπόρεσα να ξεφύγω από αυτή τη φωτιά… Απλώς συνεχίσαμε να τρέχουμε και να τρέχουμε και να τρέχουμε για λίγο… Φώναξα «Πολύ ζέστη! Πάρα πολύ καυτό!» Οι στρατιώτες προσπάθησαν να με βοηθήσουν. Προσπάθησαν να ρίξουν το νερό πάνω μου και εκείνη τη στιγμή έχασα τις αισθήσεις μου».

-Ποια είναι η σχέση σου με τον φωτογράφο, Νικ Ουτ;

«Αφού τράβηξε τη φωτογραφία, με είδε να καίγομαι τόσο πολύ… Άφησε κάτω την κάμερα και με πήγε στο πλησιέστερο νοσοκομείο. Μου έσωσε τη ζωή, του χρωστάω. Είναι ο ήρωας μου. Όχι μόνο έκανε τη δουλειά του ως φωτογράφος, αλλά και ως άνθρωπος. Αυτός με βοήθησε. Τώρα, νιώθω ότι είναι μέρος της οικογένειάς μου. Γι’ αυτό τον αποκαλώ Θείο Ουτ».

-Πώς εξελίχθηκε η σκέψη σας για τη φωτογραφία;

«Ναι, μισούσα τη φωτογραφία όταν την είδα για πρώτη φορά επειδή ήμουν μικρό κορίτσι και ήμουν γυμνή και άσχημη, και ντρεπόμουν τόσο πολύ. Δέκα χρόνια αργότερα, η ιστορία μου, έγινε καυτή είδηση. Η κομμουνιστική κυβέρνηση του Βιετνάμ με ανακάλυψε ξανά. Και όλοι οι δημοσιογράφοι από άλλες χώρες ήρθαν να με επισκεφτούν, και έγινα φωνή για την προπαγάνδα… Νόμιζαν ότι έπρεπε να είμαι σύμβολο πολέμου για το κράτος. Στην αρχή, ήμουν χαρούμενη γιατί τραβούσα την προσοχή… αλλά σταδιακά, όλο αυτό παρενέβαινε στο σχολικό μου πρόγραμμα. Η κυβέρνηση με έβγαλε από το σχολείο και μου ζήτησε να συνεργαστώ μαζί τους. Δεν ήθελαν να με ακούσουν. Εκείνη την εποχή, μισούσα αυτή την εικόνα. Δεν ήθελα να είμαι αυτό το κοριτσάκι στη διάσημη φωτογραφία. Απλώς σκέφτηκα ότι όσο πιο διάσημη γινόταν αυτή η φωτογραφία, τόσο περισσότερο θα κόστιζε στην ιδιωτική μου ζωή. Εκείνη την εποχή, υπήρχε τόσο μίσος μέσα μου, πικρία. Μερικές φορές, σκέφτηκα την αυτοκτονία γιατί σκέφτηκα, «Αφού πεθάνω, δεν θα χρειαστεί να υποφέρω». Και να ξέρετε, είχα ακόμα πολύ σωματικό πόνο».

-Καταλήξατε να περάσετε 14 μήνες στο νοσοκομείο λόγω των τραυματισμών σας;

«Ναι, συμπεριλαμβανομένης της θεραπείας και της αποκατάστασης. Ήμουν πραγματικά παραμορφωμένη. Δεν μπορούσα να νιώσω καθόλου, και μια μηχανή έπρεπε να με βοηθήσει για να ξυπνήσουν τα νεύρα μου. Τώρα, με βλέπεις να φαίνομαι κανονική».

-Γιατί κάνατε όλες αυτές τις συνεντεύξεις με δημοσιογράφους σε όλο τον κόσμο αυτή την εβδομάδα στην 50ή επέτειο από τη λήψη της φωτογραφίας;

«Γιατί θέλω όλοι να γιορτάσουν τη ζωή μου, 50 χρόνια μετά. Δεν είμαι πια θύμα πολέμου. Είμαι επιζών. Νιώθω ότι πριν από 50 χρόνια ήμουν θύμα πολέμου, αλλά τώρα 50 χρόνια αργότερα, είμαι φίλη, βοηθός, μητέρα, γιαγιά και επιζών που φωνάζει για ειρήνη. Εργάζομαι για να εκπληρώσω το όνειρό μου να δώσω ότι μπορώ σε παιδιά που είναι θύματα πολέμου. Είμαι τόσο ευγνώμων που όλα τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης σε όλο τον κόσμο μιλούν μόνο για τη φωτογραφία μου. Νομίζω ότι είναι τόσο δυνατό μήνυμα. Πρέπει να έχουμε την αλήθεια. Η ιστορία πρέπει να ειπωθεί. Για να δείξουμε στον κόσμο τι έγινε τότε, ώστε να μην ξαναγίνει».

-Λοιπόν, είναι σωστό να εμφανίζονται πολεμικές φωτογραφίες;

«Πιστεύω ότι το χρειαζόμαστε. Μερικές φορές, δεν είναι όμορφο, αλλά πρέπει να το δείξουμε. Αυτό το είδος υπενθύμισης χρειάζεται για να ενημερώσουμε τους ανθρώπους ότι πρέπει να σταματήσουμε τον πόλεμο».

-Ήταν η 24η Φεβρουαρίου — η έναρξη της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία — μια μεγάλη μέρα για εσάς, βλέποντας έναν πόλεμο να ξεκινά ξανά;

«Ναι, ήταν για μένα και για τη μαμά μου. Απλώς κλαίγαμε γιατί καταλαβαίνουμε τι περνάνε. Καταλαβαίνουμε τέλεια πόσο πληγωμένοι είναι, πόσο χαμένοι είναι, πόσο απελπισμένοι είναι. Όλα όσα έχουν να αντιμετωπίσουν οι άνθρωποι αυτή τη στιγμή, επειδή ήμασταν κι εμείς τότε στην ίδια κατάσταση. Τρομακτικό, φρίκη».

-Πώς σας έχουν επηρεάσει οι εικόνες των παιδιών στην Ουκρανία;

«Η καρδιά μου ραγίζει. Η καρδιά μου είναι ραγισμένη για όλους τους ανθρώπους που έχασαν τη ζωή τους, ειδικά τα παιδιά. Δεν θα ξεχάσω ποτέ την 24η Φεβρουαρίου 2022. Η μαμά μου και εγώ, φωνάζουμε κάθε στιγμή σκεπτόμενοι τι συνέβη σε εμένα και την οικογένειά μου πριν από 50 χρόνια. Γιατί επαναλαμβάνεται; Έχω πάει εκεί. Το σπίτι μου καταστράφηκε ολοσχερώς. Ό,τι είχαμε, έφυγε… Μετά, γίναμε επίσημα φτωχοί, φτωχοί, φτωχοί. Δεν είχαμε λεφτά και ρύζι. Και τότε εγώ, έπρεπε να αντιμετωπίσω ακόμη όλα τα σημάδια στο σώμα, και την ασχήμια και τον πόνο. Όχι μόνο την παραμόρφωση αλλά και τον πόνο. Επίσης τους καθημερινούς εφιάλτες, όντας τραυματισμένη και φοβισμένη».

-Έχετε μια αίσθηση του πώς αντιδρούν τα παιδιά σε έναν πόλεμο; Ή πώς είναι για αυτούς;

«Για να είμαι ειλικρινής, τα παιδιά έχουν το δικαίωμα να θυμώνουν και να μισούν. Και εγώ το ίδιο. Ήμουν σε αυτή την κατάσταση… Ήμουν σε ένα βαθύ, βαθύ, βαθύ σκοτάδι. Το μόνο πράγμα που μπορώ να μοιραστώ με τα παιδιά είναι απλώς να μην τα παρατάνε. Ως παιδί έκλαιγα. Δεν άντεχα τον πόνο και λιποθύμησα».

-Τι θα έλεγες στα παιδιά;

«Υπομονή. Μη χάνεις την ελπίδα σου. Μη χάσεις το όνειρό σου. Υπάρχουν τόσοι πολλοί άνθρωποι γύρω που θα σας βοηθήσουν. Και ό,τι λένε, τα παιδιά μπορούν να το πουν από καρδιάς, αλλά χρειάζονται βοήθεια».

-Θα θέλατε να πάτε στην Ουκρανία για να μιλήσετε στους ανθρώπους εκεί;

«Ναι, πρόκειται να πάω».

Η Φαν Τι Κιμ Πούκ βρίσκεται σε προκαταρκτικές συζητήσεις για να πετάξει στην Πολωνία για να βοηθήσει τα παιδιά προσφύγων της Ουκρανίας εκεί. Σχεδιάζει επίσης να μιλήσει με δασκάλους και μαθητές στην Ουκρανία τον Ιούλιο μέσω του Zoom.

Πηγή: www.cbc.ca