Πρέπει ή δεν πρέπει κάποιος να μαθαίνει μέσω γενετικών τεστ τι είναι «γραμμένο» στα γονίδιά του; Όποια απάντηση κι αν δοθεί, θετική ή αρνητική, η πραγματικότητα είναι ότι οι άνθρωποι μάλλον δεν αλλάζουν τη συμπεριφορά τους, είτε προς το καλύτερο είτε προς το χειρότερο, σύμφωνα με μια νέα βρετανική επιστημονική έρευνα. Η μελέτη δείχνει ότι οι άνθρωποι ενημερώνονται για τα ευρήματα του τεστ και μετά συνήθως συνεχίζουν τη ζωή τους – σαν να μην έκαναν ποτέ το τεστ…
Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου του Κέμπριτζ, με επικεφαλής την καθηγήτρια Τερέζα Μαρτό, διευθύντρια της Μονάδας Ερευνών Συμπεριφοράς και Υγείας, έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο βρετανικό ιατρικό περιοδικό «British Medical Journal-BMJ».
Οι επιστήμονες αξιολόγησαν (μετα-ανάλυση) τα ευρήματα 18 μελετών, σχετικά με το αν η ενημέρωση των ανθρώπων για τους κινδύνους που κρύβει το DNA τους έχει επιπτώσεις στην κατοπινή συμπεριφορά τους και κατά πόσο αλλάζουν τον τρόπο ζωής τους για να μειώσουν τον κίνδυνο καρδιοπάθειας, καρκίνου, Αλτσχάιμερ κι άλλων παθήσεων.
Το συμπέρασμα είναι απλό: οι άνθρωποι δεν επηρεάζονται ιδιαίτερα και συνεχίζουν να καπνίζουν, να πίνουν αλκοόλ, να μην ασκούνται σωματικά, να τρώνε ανθυγιεινά, να μη βάζουν αντηλιακό, να ζουν με στρες κ.ά. Εν ολίγοις, τα τεστ δεν ενθαρρύνουν -ούτε φοβίζουν- τους ανθρώπους να συμπεριφερθούν αλλιώς και να μειώσουν τους παράγοντες κινδύνου για την υγεία τους.
Από την άλλη, πάλι, τα τεστ δεν επιδρούν ούτε αρνητικά, δηλαδή συνήθως δεν αυξάνουν το άγχος και την κατάθλιψη των ανθρώπων, ακόμη κι αν αυτοί μάθουν ότι έχουν το γενετικό υπόβαθρο για κάποια ασθένεια.
Η αλληλούχιση (ανάγνωση) όλου του γονιδιώματος ενός ανθρώπου, μία διαδικασία που γίνεται συνεχώς ταχύτερη και φθηνότερη, έχει ανοίξει νέες προοπτικές για μια πιο εξατομικευμένη ιατρική. Παράλληλα, κάθε άνθρωπος μπορεί πλέον να μάθει κατά πόσο στο DNA του υπάρχουν δυνητικά επικίνδυνες μεταλλάξεις. Όμως, τα γενετικά τεστ παραμένουν επίμαχα, επειδή δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι θα ασθενήσει κανείς, αν έχει κάποια συγκεκριμένη γονιδιακή παραλλαγή.
Από βιοηθική άποψη, έχει εγερθεί το ζήτημα αν είναι σωστή η ευρεία χρήση αυτών των τεστ από τους ανθρώπους και μάλιστα απευθείας μέσω διαδικτύου ή άλλων πηγών αμφισβητούμενης αξιοπιστίας (διάφορες εταιρείες πουλάνε τέτοια τεστ απευθείας στους καταναλωτές χωρίς τη μεσολάβηση κάποιου γιατρού).
Όπως έχουν δείξει προηγούμενες μελέτες, οι άνθρωποι τροποποιούν ελάχιστα τη συμπεριφορά τους, όταν ενημερώνονται για πιθανούς κινδύνους.
Η νέα έρευνα επιβεβαιώνει αυτήν την τάση, καθώς δείχνει ότι, άσχετα με το πόσο τα ευρήματα των τεστ είναι σωστά, στους περισσότερους ανθρώπους μάλλον από το ένα αφτί τους μπαίνουν και από το άλλο βγαίνουν…
