ΕΛΤΑ: O «ξαφνικός θάνατος», το σχέδιο εξυγίανσης και οι αντιδράσεις

Ρεπορτάζ: Άννα Δόλλαρη

Τριγμούς στο εσωτερικό της ΝΔ και αντιδράσεις από το αντιπολιτευτικό μέτωπο έχει προκαλέσει το σχέδιο εξυγίανσης των ΕΛΤΑ και η κυβερνητική απόφαση να κλείσουν πολλά υποκαταστήματα της χώρας, αν και αυτή τη στιγμή όπως όλα δείχνουν, η Κυβέρνηση «παγώνει» για λίγο τα σχέδιά της.

Η Ζούγκλα επικοινώνησε με τον πρώην Διευθύνοντα Σύμβουλο των ΕΛΤΑ  Ζαρολιάγκη Γιάννη, ο οποίος αξιολογώντας το σχέδιο εξυγίανσης των ΕΛΤΑ ανέφερε καταρχήν ότι και κατά τη διάρκεια της θητείας του είχε εκπονήσει ένα business plan, το οποίο ταυτίζεται με το παρόν. Εκτιμά ότι ο εξορθολογισμός των ΕΛΤΑ είναι απαραίτητος και αναγκαίος για λόγους καίριας σημασίας, οι οποίοι είναι οι ακόλουθοι:

α) Μείωση κόστους η οποία είναι απαραίτητη, δεδομένου ότι τα τελευταία χρόνια τα έσοδα των ΕΛΤΑ σε μηνιαία βάση, ήταν 1-2 εκατομμύρια λιγότερα συγκριτικά με τα έξοδα. Πολλές χρονιές είχαν καταγραφεί εισπράξεις 15 εκατομμυρίων ευρώ, με το κόστος να ανέρχεται στα 18 εκατομμύρια ευρώ κάθε μήνα.

«Οι μηνιαίες απώλειες επί σειρά ετών, προκάλεσαν μεγάλη ζημία»

Εάν σκεφτεί κανείς ότι ο συγκεκριμένος Οργανισμός ετησίως έκανε τζίρο 350 εκατομμυρίων ευρώ και απασχολούσε 6.500 εργαζομένους  σε όλη τη χώρα, οι μηνιαίες απώλειες επί σειρά ετών προκάλεσαν μεγάλη ζημία.

β) Τα κόστη για το απασχολούμενο προσωπικό των ΕΛΤΑ ήταν υψηλό, συγκριτικά με τις ανάγκες που κάλυπταν σε απομονωμένες περιοχές με ελάχιστους κατοίκους.

γ) Σύμφωνα με τους καλά γνωρίζοντες, η αναδιαμόρφωση των αναγκών των ταχυδρομικών υπηρεσιών σε διεθνές επίπεδο και η αναπόφευκτη κρίση που επήλθε, λόγω της ψηφιακής υποκατάστασης της επικοινωνίας, και σε κρατικές και σε μη κρατικές υπηρεσίες, επιτάσσουν αναδιοργάνωση αλλά και ενσωμάτωση νέων δραστηριοτήτων στα ΕΛΤΑ στο πλαίσιο του εκσυγχρονισμού, και με στόχο τη βιωσιμότητα, αλλά και τη διατήρηση του κοινωνικού τους ρόλου.

Ο κ. Ζαρολιάγκης επίσης εκτιμά ότι δε θα υπάρξουν κοινωνικοί κλυδωνισμοί, διότι γνωρίζει ότι οι εργαζόμενοι θα αξιοποιηθούν σε άλλες θέσεις, και μάλιστα πολλοί από αυτούς, ως ταχυδρόμοι και διανομείς.

Διαφωνεί ριζικά με τη ραγδαία συρρίκνωση των υποκαταστημάτων των ΕΛΤΑ, και υποστηρίζει ότι οι βεβιασμένες κινήσεις προκαλούν προβλήματα. Τουναντίον, θεωρεί ότι πρέπει να υλοποιηθεί αναλυτική μελέτη για το κάθε κατάστημα ξεχωριστά, ενώ κρίνεται απαραίτητο να ληφθούν υπόψιν και οι κοινωνικοί παράγοντες αλλά και οι ιδιαίτερες ανάγκες της κάθε τοποθεσίας ξεχωριστά.

Επίσης, δεν ταυτίζεται με το επιχείρημα της Κυβέρνησης, σύμφωνα με το οποίο τα υποκαταστήματα τα οποία απασχολούν ένα ή δυο άτομα προσωπικού, πρέπει οπωσδήποτε να βάλουν λουκέτο.

Εξηγεί ότι μία τέτοια πρωτοβουλία, χωρίς την αξιολόγηση όλων των συνθηκών, ελλοχεύει κινδύνους και ενδέχεται να προκαλέσει κοινωνικά προβλήματα, κυρίως σε απομονωμένα χωριά με λίγους κατοίκους, όπου έχουν κλείσει Εφορίες, Τράπεζες και υπάρχει μόνο το Ταχυδρομείο για να καλύπτει τις ανάγκες, κυρίως ηλικιωμένων ανθρώπων, οι οποίοι δεν είναι εξοικειωμένοι με την τεχνολογία.

Μετά από τη θύελλα αντιδράσεων που ξέσπασε για το θέμα των ΕΛΤΑ εγείρονται ερωτήματα για το τι τελικά είναι σωστό και τι όχι, και κυρίως έχει προκύψει ένα ερώτημα ζωτικής σημασίας :

Υπάρχει άλλη λύση ή άλλες λύσεις; Υπάρχουν εναλλακτικές;

Σε αυτή την εύλογη απορία ο κ. Ζαρολιάγκης, βάσει της εμπειρίας του από τη θητεία του ως manager των ΕΛΤΑ, και από τη συνεργασία του με αντίστοιχους οργανισμούς του εξωτερικού, επιμένει στην άποψη ότι με την κατάλληλη διαχείριση, αλλά κυρίως με την ενσωμάτωση κατάλληλων προϊόντων, τα ΕΛΤΑ διαθέτουν την υποδομή ώστε να μετουσιωθούν σε ένα πολύ ισχυρό εργαλείο με τεράστια κέρδη.

Συγκεκριμένα ο κ. Ζαρολιάγκης εξηγεί:

1) Ενσωμάτωση τραπεζικών υπηρεσιών σε συνεργασία με όλες τις Τράπεζες, δεδομένου ότι και τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα βρίσκονται σε σημείο καμπής, ενώ σε πολλές επαρχιακές πόλεις αλλά και όχι μόνο, το προσωπικό έχει συρρικνωθεί δραματικά, ενώ σε άλλες περιπτώσεις έχουν κλείσει υποκαταστήματα. Όπως μας ανέφερε, τα Ταχυδρομεία έχουν άδεια λειτουργίας χρηματοπιστωτικού ιδρύματος, κάτι που δεν είναι ευρέως γνωστό, όμως αποτελεί γεγονός.

2) Συνεπώς τα ΕΛΤΑ θα μπορούσαν, όπως τονίζει, να λειτουργήσουν ως μικρές Τράπεζες , παρέχοντας πιστώσεις της τάξεως των 5.000 – 10.000 ευρώ όπως και να διαθέτουν χαμηλού κόστους  χρηματοπιστωτικά προϊόντα.

3) Συγχώνευση των ΕΛΤΑ με τη θυγατρική των ΕΛΤΑ- Courrier

4) Αύξηση των υπηρεσιών παροχής Courrier, που όπως επισημαίνει αποτελεί ένα προϊόν, του οποίου η ζήτηση αυξάνεται σε καθημερινή βάση.

Κάτι που επίσης δεν γνωρίζει πολύς κόσμος είναι ότι τα προηγούμενα χρόνια και επί θητείας του κ. Ζαρολιάγκη, υπήρχαν μεγαλοοφειλέτες των ΕΛΤΑ, δηλαδή ιδιώτες και επιχειρηματίες, οι οποίοι χρησιμοποιούσαν υπηρεσίες του οργανισμού όπως η αλληλογραφία επί σειρά ετών, χωρίς όμως να αποπληρώνουν τις υποχρεώσεις τους, με αποτέλεσμα να υπάρχουν οφειλές άνω των 80 εκατομμυρίων ευρώ.

Η εκάστοτε κυβέρνηση λοιπόν, θα έπρεπε να μεριμνά και να διαθέτει μηχανισμούς, ώστε να αποφεύγονται αυτού του είδους τα φαινόμενα. Αξίζει να υπογραμμιστεί ότι τα τελευταία χρόνια έχει γίνει τουλάχιστον δύο φορές αύξηση Μετοχικού Κεφαλαίου, δυστυχώς όμως, χωρίς κάποιο αποτέλεσμα.

Η Ζούγκλα επικοινώνησε και με κάποιον άλλον πρώην Πρόεδρο των ΕΛΤΑ, ο οποίος επιθυμεί να διατηρήσει την ανωνυμία του. Τόνισε ότι είναι απαραίτητη η εξυγίανση των ΕΛΤΑ και ότι πολλές αποφάσεις λαμβάνονται με γνώμονα συγκεκριμένες συνθήκες και συγκεκριμένες ανάγκες, οι οποίες είναι μεταβαλλόμενες και επηρεάζονται και από το διεθνές γίγνεσθαι.

Εκτιμά ότι είναι σημαντικό πως στο Διοικητικό Συμβούλιο των ΕΛΤΑ το οποίο απαρτίζεται από εννέα μέλη, τα δύο από αυτά είναι εκπρόσωποι των εργαζομένων. Ακόμη, ο ίδιος εντοπίζει ένα σημαντικό ζήτημα που επηρεάζει δυσμενώς την εύρυθμη λειτουργία του Οργανισμού και την επιβίωσή του, είναι το γεγονός ότι, παρά την πρόβλεψη της Ρυθμιστικής Αρχής Τηλεπικοινωνιών για την διάθεση του ποσού των 45-50 εκατομμυρίων ευρώ σε ετήσια βάση από το Κράτος  προς τα ΕΛΤΑ, για την κάλυψη του υπερβάλλοντος κόστους, τα τελευταία χρόνια για αδιευκρίνιστους μέχρι στιγμής λόγους, το ποσό που εκταμιευόταν άγγιζε μόλις τα 15 εκατομμύρια ευρώ.

Από την πλευρά του ο πρώην Διευθύνων Σύμβουλος των ΕΛΤΑ, ο οποίος είχε παραιτηθεί το 2022 για λόγους ευθιξίας, έκανε ένα λιτό σχόλιο για το σχέδιο εξυγίανσης : « Ό,τι σχεδιάσαμε με το Υπερταμείο, συνεχίζεται τώρα»

Αισιόδοξη η Διοίκηση των ΕΛΤΑ

Η Διοίκηση των ΕΛΤΑ, με επικεφαλής τον Διευθύνοντα Σύμβουλο Γρηγόρη Σκλήκα, τονίζει ότι οι αλλαγές που υλοποιούνται είναι αναγκαίες για τη βιωσιμότητα της εταιρείας, καθώς η λειτουργία πολλών καταστημάτων με χαμηλή δραστηριότητα, προκαλούσε ετήσιες ζημίες άνω των 150.000 ευρώ ανά σημείο. Υπογραμμίζει ότι ο μετασχηματισμός δεν σημαίνει περιορισμό παρουσίας, αλλά μετάβαση σε ένα σύγχρονο επιχειρηματικό μοντέλο με επανατοποθέτηση πόρων, επενδύσεις σε ψηφιακές υπηρεσίες και εκσυγχρονισμό του δικτύου διανομής.

Διαβεβαιώνει ότι κανένας πολίτης δεν θα μείνει χωρίς ταχυδρόμο ή νησί χωρίς κατάστημα, χάρη στο Πρόγραμμα «ΕΛΤΑ κατ’ οίκον», το οποίο παρέχει υπηρεσίες απευθείας στην πόρτα του πολίτη, μέσω ψηφιακά εξοπλισμένων ταχυδρόμων (PDA, POS). Ιδιαίτερη μέριμνα λαμβάνεται για συνταξιούχους και απομακρυσμένες περιοχές.

Παράλληλα, η Διοίκηση ξεκαθαρίζει ότι δεν θα υπάρξουν απολύσεις – οι εργαζόμενοι μετακινούνται σε πιο παραγωγικές θέσεις, με στόχο την καλύτερη αξιοποίηση του προσωπικού σε ένα ψηφιακά αναβαθμισμένο Ταχυδρομείο.

Ωστόσο, τα ΕΛΤΑ εξακολουθούν να είναι ελλειμματικά, με λιγότερο από 10% των εσόδων να προέρχεται από τα φυσικά καταστήματα, τα οποία απορροφούν περίπου το 45% του λειτουργικού κόστους. Ο ορκωτός ελεγκτής επισημαίνει ουσιώδη αβεβαιότητα για τη βιωσιμότητα του Ομίλου, λόγω ζημιών 8,37 εκατ. ευρώ και αρνητικών ιδίων κεφαλαίων ύψους 140,1 εκατ. ευρώ.

Η Διοίκηση αναφέρει ότι η απόφαση για το κλείσιμο 204 καταστημάτων βασίζεται σε τεκμηριωμένα οικονομικά δεδομένα και εντάσσεται σε σχέδιο μετασχηματισμού που εφαρμόζεται την τελευταία διετία, με ήδη πραγματοποιημένες κινήσεις όπως η συνένωση με την ΕΛΤΑ Courier, η ανανέωση του στόλου και η ψηφιοποίηση των υπηρεσιών. Τονίζει ότι δεν επιτρέπεται πλέον κρατική ενίσχυση και ότι αν δεν ληφθούν άμεσα αποφάσεις, η βιωσιμότητα του Οργανισμού θα τεθεί σε κίνδυνο μέσα στους επόμενους μήνες.

Τέλος, το Υπερταμείο –στο οποίο ανήκουν τα ΕΛΤΑ από το 2017– έχει συμπεριλάβει στο στρατηγικό του σχέδιο για την περίοδο 2025-2027 τη διερεύνηση προσέλκυσης στρατηγικού επενδυτή, ενώ εξετάζονται συνεργασίες με ιδιώτες που θα λειτουργούν σημεία εξυπηρέτησης υπό το εμπορικό σήμα των ΕΛΤΑ ή της ΕΛΤΑ Courier, πρακτική που ήδη εφαρμόζεται σε πολλές περιοχές.

Τί λέει ο Κωστής Χατζηδάκης

Από την πλευρά του ο Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης συμφωνεί σε σημεία με το σχέδιο εξυγίανσης των ΕΛΤΑ, είναι σαφές όμως ότι συνεχίζει να κρατά αποστάσεις.

Στη Βουλή στις 17.00 το απόγευμα η Συντονιστική Σύσκεψη για τα ΕΛΤΑ