Σε μια εποχή που η παγκόσμια ειρήνη βάλλεται πανταχόθεν από πυραυλικά συστήματα, ρουκέτες, drone και αεροπλανοφόρα, ο αθλητισμός θα έπρεπε να προσφέρει μια αχτίδα φωτός, μιαν έξοδο από τις στρατιωτικές επιχειρήσεις και την ανθρωπιστική κρίση που έρχεται ως συνεπακόλουθο.
Γι’ αυτό, μετά βεβαιότητος, το μήνυμα της Ειρήνης, που σαράντα χρόνια τώρα μεταφέρει σε όλον τον πλανήτη ο Αυθεντικός Μαραθώνιος της Αθήνας, γίνεται πιο επίκαιρο από ποτέ.
Ένα μήνυμα απτό, που θα περάσει στα χέρια όσων αποκτήσουν το επετειακό, για τα 40χρονα του θεσμού, μετάλλιο.
Η διοίκηση του ΣΕΓΑΣ και η οργανωτική επιτροπή του Μαραθωνίου παρουσιάζουν με υπερηφάνεια το καλαίσθητο μετάλλιο, που αξίζει, πραγματικά να έχουν στη συλλογή τους ακόμη και όσοι δεν λάβουν μέρος στη διήμερη (11-12 Νοεμβρίου) γιορτή του αθλητισμού και της ειρήνης.
Το μετάλλιο θα είναι διαθέσιμο σε πολυτελή συσκευασία, την οποία συνοδεύει ενημερωτικό φυλλάδιο στα ελληνικά και στα αγγλικά, στην ΟΠΑΠ Marathon Expo, τα εγκαίνια της οποίας θα γίνουν την Τετάρτη 8 Νοεμβρίου στις 13:00 στο κλειστό γυμναστήριο του Φαλήρου (Ταεκβοντό). Η έκθεση θα παραμείνει ανοιχτή μέχρι και το Σάββατο 11 Νοεμβρίου.
Οι συμβολισμοί στις δύο όψεις του μεταλλίου
Στη μία όψη του αναμνηστικού μεταλλίου του επετειακού 40ου Αυθεντικού Μαραθωνίου διαβάζουμε:
«Εἰρήνη δ᾽ ἀνὰ γῆν κουροτρόφος», δηλαδή «Η ειρήνη τρέφει γιους στον κόσμο».
Το αναφέρει ο Ησίοδος στο επικό ποίημά του « Ἔργα καὶ Ἡμέραι», και συμπληρώνει ότι, «όσοι απονέμουν κρίσεις δίκαιες στους ξένους και τους ντόπιους κι από του δίκαιου την οδό δεν παρεκβαίνουν, ακμάζει η πόλη τους κι ανθεί ο λαός σε τούτη».
Η Ειρήνη λατρεύτηκε ως θεά στην αρχαιότητα. Στο μετάλλιο απεικονίζεται αναπαράσταση του αγάλματός της που δέσποζε στην Αρχαία Αγορά της Αθήνας, να κρατά τον μικρό Πλούτο κι αυτός το Κέρας της Αμάλθειας, σύμβολο της αφθονίας.
Η Ειρήνη ήταν μία από τις Ώρες, οι οποίες επιτηρούσαν την εύνομη ζωή των ανθρώπων και σύμφωνα με τον Όμηρο βοηθούσαν τους Ολυμπιονίκες οργανώνοντας τις εποχές και προσθέτοντας την ισορροπία στη φύση.
Πολιτισμός και αθλητισμός συνάδουν με την ευνομία και την ισορροπία, την ακμή της κοινωνίας, τη σταθερότητα και την αφθονία.
Και απαραίτητη προϋπόθεση όλων αυτών, – ποια άλλη; – η ειρήνη, όχι πια στη σύγχρονη εποχή ως θεότητα, αλλά ως πραγματικότητα.
Για την ειρήνη σε μια ταραγμένη εποχή της μεταπολεμικής Ελλάδας πάλεψε ο αγωνιστής της δημοκρατίας, Γρηγόρης Λαμπράκης, στην μνήμη του οποίου είναι κάθε χρόνο αφιερωμένος ο Αυθεντικός Μαραθώνιος.
Στην Ελλάδα των αρχών της δεκαετίας του 1960, ο πρωταθλητής, ο βαλκανιονίκης, ο επιστήμονας, ο φιλάνθρωπος, ο βουλευτής, μα πάνω από όλα, ο φιλειρηνιστής Γρηγόρης Λαμπράκης δεν θα μπορούσε να περιμένει άπραγος την άνωθεν παρέμβαση, τον από μηχανής θεό των τραγωδιών του αρχαίου κόσμου, τη θεά Ειρήνη να ενεργήσει για λογαριασμό του.
Διαδήλωσε μονάχος του, αδιαφορώντας για τις προειδοποιήσεις, εκμεταλλευόμενος τη βουλευτική του ασυλία σε μια μεγάλη μοναχική, απαγορευμένη πορεία από το Μαραθώνα έως την Αθήνα στις 21 Απριλίου 1963, κρατώντας ένα μικρό πανό με τη λέξη «Ελλάς» εν μέσω των συμβόλων της ειρήνης.
Τερμάτισε το Μαραθώνιό του, νίκησε τις απαγορεύσεις και ενέπνευσε μια γενιά που αναζητούσε περισσότερη, καθαρή δημοκρατία, ελευθερία, ειρήνη για όλον τον κόσμο. Χωρίς μίσος, διακρίσεις και απανθρωπιά.
Η άνανδρη δολοφονία του από παρακρατικούς στις 22 Μαΐου του 1963 δεν έσβησε τη φωνή του, αλλά τη γιγάντωσε, έγινε μάρτυρας της ελευθερίας και όλων των αξιών που πρέσβευε.
Κανείς δεν ξέχασε τον Γρηγόρη Λαμπράκη. Από το 1983, χρονιά που ο ΣΕΓΑΣ καθιέρωσε τη διεξαγωγή του Αυθεντικού Μαραθωνίου σε ετήσια βάση, το όνομά του συντροφεύει τη μεγάλη αθλητική γιορτή της Αθήνας, της Ελλάδας, ολάκερου του κόσμου.
Πέρασαν 40 χρόνια από εκείνα τα πρώτα 42.195 μέτρα και τα συναισθήματα που αναδύει ο τερματισμός στο Παναθηναϊκό Στάδιο, που δεσπόζει στην άλλη όψη του αναμνηστικού μεταλλίου άνωθεν της προτομής του Γρηγόρη Λαμπράκη και του σήματος της αρχαιότερης ελληνικής ομοσπονδίας του Σ.Ε.Γ.Α.Σ., όπου εικονίζεται η θεά Νίκη, παραμένουν ίδια και απαράλλαχτα: αγαλλίαση, ικανοποίηση, ηδονή για τον ατομικό άθλο, για τη Νίκη. Για όλους όσους ακολούθησαν τα χνάρια του αγγελιοφόρου-οπλίτη της Νίκης των Ελλήνων στο Μαραθώνα, και εισέρχονται στο Καλλιμάρμαρο για τα τελευταία μέτρα της δόξας. Νενικήκαμεν!
Κανείς άλλος μαραθώνιος σε όλον τον κόσμο δεν κουβαλά αυτούς τους συνειρμούς, δεν ξυπνά τόσες θύμησες, δεν έχει τούτη τη χρονική αλληλουχία. Γι’ αυτό και το επετειακό μετάλλιο δεν είναι ένα άψυχο αντικείμενο που θα καταλήξει ξεχασμένο σε ένα συρτάρι. Είναι ένα σύμβολο Ειρήνης και Νίκης, μια μαρτυρία αγώνα.